Organizacje branżowe opracowały „Mapę Drogową” rozwoju transportu intermodalnego
Osiągnięcie celu podwojenia udziału kolei w transporcie nie będzie możliwe bez zwiększenia zaangażowania władz publicznych oraz przedsiębiorstw w przenoszenie przewozów z dróg na kolej. Międzynarodowa Unia Kombinowanego Transportu Drogowo – Kolejowego (UIRR) we współpracy z Logistics Advisory Experts opracowała „Mapę Drogową” dla europejskiego transportu.

Branża transportowa odpowiada za 25% emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej, z czego 72% emituje transport drogowy, a zaledwie 0,5% kolej. Z tych powodów pociągi elektryczne powinny być preferowanym środkiem transportu w przewozach towarowych. Zgodnie z założeniami polityki transportowej UE do roku 2050 udział kolei w przewozach cargo ma wzrosnąć dwukrotnie. Oznacza to z kolei, że praca przewozowa transportu intermodalnego musi wzrosnąć trzykrotnie. Zdaniem UIRR jest to scenariusz realistyczny patrząc na trendy przewozowe w ostatnich latach. Wg Eurostatu w okresie 2009 — 2018 transport intermodalny rozwijał się trzy razy szybciej niż koleje towarowe ogółem (wzrost pracy przewozowej o 49,9 % vs 13,8%).
Transport intermodalny ma dla operatorów logistycznych szereg zalet, głównie w zakresie elastyczności i niezawodności, a także bezpieczeństwa przewozów. Obecnie przewozy kombinowane pozwalają także zaoszczędzić 40 mln t CO2 rocznie.
Pomimo dobrze znanych zalet transportu intermodalnego jego szybki rozwój i spełnienie celów Europejskiego Zielonego Ładu natrafia na szereg trudności. UIRR w opublikowanej niedawno „Mapie Drogowej” wskazuje jakie działania muszą być podjęte aby umożliwić zwiększenie wolumenu przewozów kombinowanych z UE.
— Potencjał rynkowy mógłby być znacznie wyższy, gdyby usunięto szereg niedociągnięć. Dotyczą one niedostatecznego zasięgu geograficznego, częstotliwości pociągów i jakości usług – głównie w odniesieniu do punktualności rozkładów jazdy. Częstotliwość pociągów intermodalnych jest uzależniona od popytu, wpływ na nią mają również niższe ceny oferowane przez transport samochodowy, co jest osiągane ze względu na tendencyjne ramy regulacyjne. Nieadekwatna punktualność pociągów intermodalnych to przede wszystkim efekt priorytetu dla pociągów pasażerskich w rozkładach jazdy. Adekwatna przepustowość infrastruktury odgrywa kluczową rolę w tych wszystkich kwestiach — napisano w raporcie UIRR.
Urealnić koszty
Zdaniem organizacji branżowej większość przewag konkurencyjnych transportu drogowego wynika z faktu przeniesienia kosztów zewnętrznych poza ten sektor. Kwestie te powinny zostać uregulowane. UIRR wskazuje, że opłaty za dostęp do infrastruktury dla przewoźników kolejowych powinny być obniżone, a z kolei przewoźnicy drogowi powinni również być obciążeni kosztami utrzymania infrastruktury. Władze publiczne powinny także inwestować w rozwój infrastruktury, aby poprawić jej przepustowość i zapewnić odpowiednią skrajnię dla długich pociągów intermodalnych.
Po stronie zarządców infrastruktury ambitny plan transportowy wymaga nie tylko przygotowania efektywnej sieci kolejowej, ale też przygotowania rozkładów jazdy z odpowiednimi priorytetami dla pociągów pasażerskich i towarowych.
Zobacz także: Organizacje branżowe zwracają uwagę na intermodal podczas Europejskiego Roku Kolei
Wyzwaniem dla operatorów intermodalnych będą inwestycje taborowe i cyfryzacja usług, która umożliwi dostarczanie informacji o ruchu na koleji, dostępnej przepustowości sieci i śledzie przesyłek, co pozwoli na informowanie klientów o szacowanym czasie przybycia.
UIRR zwraca też uwagę na konieczność rozwoju zielonej energetyki i zeroemisyjnych ciężarówek, które będą mogły być wykorzystane na pierwszej i ostatniej mili jako element mobilności miejskiej. Na terminalach intermodalnych powinno się przygotować systemy do ładowania takich pojazdów.
Przedstawiciele organizacji biorą też udział w przygotowaniu kluczowych nowelizacji europejskich dyrektyw, które określają jak ma się rozwijać transport towarów w UE: dyrektywy o TEN-T i korytarzach transportowych (nowelizacja ma być zakońćzona w 2021 r.) a także dyrektywy o transporcie kombinowanym (nowelizacja zaplanowana na przyszły rok).