W Norwegii i Australii ruszyły prace nad napędem jądrowym dla statków cywilnych
Branża żeglugi podejmuje kolejne kroki w kierunku rozwoju napędu jądrowego dla statków cywilnych. W Australii i Norwegii ruszyły badania nad zastosowaniem technologii małych reaktorów modułowych (SMR), które mogłyby zapewnić zeroemisyjny napęd dla statków.

Energią jądrowa jest jedną z technologii napędowych, które mogą w przyszłości wesprzeć branżę transportu morskiego w osiągnięciu celu zerowej emisji gazów cieplarnianych netto. Pionierskie prace nad zastosowaniem napędu atomowego w statkach handlowych prowadzono w latach 50 i 60-tych ubiegłego wieku w USA, Japonii i ZSRR, jednakże ze względu na wysokie koszty tej technologii i dostępność taniego paliwa bunkrowego zrezygnowano z wdrożenia napędu jądrowego na szeroką skalę.
Sytuacja zmieniła się w ostatnich latach w związku z coraz ostrzejszymi regulacjami dotyczącymi redukcji emisji gazów cieplarnianych w żegludze oraz rozwojem technologii reaktorów SMR, które mają sporo potencjalnych zalet dla wykorzystania ich na statkach. Reaktory takie zajmują niewiele miejsca, a raz uruchomione mogą zapewniać energię dla statku nawet przez 20 lat bez konieczności wymiany elementów paliwowych. Obecnie małe reaktory modułowe są stosowane w napędach niektórych okrętów wojennych i łodzi podwodnych marynarek USA, Chin i Rosji.
Kwestie bezpieczeństwa
Zanim napęd jądrowy będzie mógł być wprowadzony do zastosowań komercyjnych trzeba oprócz opracowania i przetestowania technologii małych reaktorów, przygotować standardy ich bezpiecznej eksploatacji w żegludze. Nad opracowaniem takich regulacji pracuje m.in. brytyjskie towarzystwo klasyfikacyjne Lloyd’s Register. Kilka dni temu zawiązało ono współpracę z australijską firmą Seatransport zajmującą się projektowaniem statków oraz amerykańską spółką Deployable Energy. W ramach wspólnego projektu będą pracować nad konstrukcją pływających jednostek ratownictwa morskiego wyposażonych w napęd oparty na technologii reaktorów micromodularnych (MMR). Będą to jednostki o mocy 1 MWe, które będą zasilać amfibie o dł. 73 m, które będzie można wysyłać do misji ratunkowych w odległych regionach. Reaktory MMR mają pracować przez okres 8-10 bez wymiany paliwa.
— W miarę jak technologia jądrowa przechodzi w zastosowania morskie, Lloyd’s Register zajmuje wyjątkową pozycję, aby pomóc w rozwijaniu tych inicjatyw. Wnosimy naszą bogatą historię w zakresie bezpieczeństwa morskiego i jądrowego, zapewniając solidne podstawy dla bezpiecznej, ubezpieczalnej i skalowalnej żeglugi zasilanej energią jądrową. Nasze bogate doświadczenie z małymi reaktorami modułowymi w sektorze obronnym dodatkowo dowodzi zaangażowania w bezpieczeństwo i innowacyjność — komentuje Claudene Sharp-Patel, dyrektor ds. technologii Lloyd’s Register.
Projekt norweski
Prace nad napędem jądrowym w żegludze prowadzone są również w Norwegii. Pod koniec ubr. spółka Vard we współpracy z armatorem Knutsen Tankers, Norweskim Uniwersytetem Nauki i Technologii, towarzystwem klasyfikacyjnym DNV oaz hiszpańską firmą doradczą IDOM zakończyła pierwszy etap projektu badawczego NuProShip dotyczącego zastosowania reaktorów SMR IV generacji w żegludze handlowej.
W rezultacie przeprowadzonych analiz wyłoniono 3 technologie, które potencjalnie mogłyby być wdrożone do zastosowań komercyjnych: amerykański reaktor wysokotemperaturowy z fluorkiem i stopionymi solami, wykorzystujący cząstki paliwa TRISO (trójstrukturalne izotropowe), amerykański reaktor gazowy chłodzony helem, również wykorzystujący cząstki paliwa TRISO, a także szwedzki projekt reaktora chłodzonego ołowiem. Obecnie ruszył drugi etap projektu NuProShip, który potrwa dwa lata. Następnie w ramach trzeciej fazy tego projektu skonstruowany zostanie prototypowy reaktor, który będzie później testowany na statku.
Prace nad napędem jądrowym dla żeglugi prowadzone są również w Chinach. Spółka CSSC zaprezentowała w 2023 r. projekt kontenerowca o pojemności 24 tys. TEU z reaktorem chłodzonym stopionymi solami. Projekt ten uzyskał certyfikat norweskiego towarzystwa klasyfikacyjnego DNV.
Czytaj też: Chińczycy zbudują pierwszy na świecie kontenerowiec z napędem jądrowym