Światowy handel pobije w tym roku rekord wartości, pomimo wielu przeszkód
Światowy handel jest na dobrej drodze do osiągnięcia w 2024 roku rekordowej wartości 33 bilionów dolarów, wynika z najnowszych danych UNCTAD, organu Organizacji Narodów Zjednoczonych. Optymistyczne jest też to, jak podkreśla, że kontynuowany jest wzrost handlu, pomimo utrzymujących się wielu wyzwań.
W raporcie (Global Trade Update (December 2024) UNCTAD ostrzega, że w 2025 r. grozi niepewność w związku z ryzykiem wojen handlowych i trwającymi wyzwaniami geopolitycznymi, w tym zapowiedziami wojen celnych. Wskazuje się też na inne możliwe czynniki ryzyka w światowym handlu.
Usługi ciągną handel
Światowy handel, ujmujący wymianę towarów i usług, osiągnie w tym roku prawdopodobnie rekordowy poziom 33 bln, tj. będzie wyższy o 3,3 proc. (o1 bilion dolarów) w porównaniu z 2022 r.
Patrz: Wymiana towarowa w 2023 roku zmaleje
Ta dynamika jest głównie efektem silnego wzrostu handlu usługami, o 7 proc. (ma on ok. 22 proc. udziału w całym globalnym handlu) i odpowiada za ok. połowę prognozowanego przyrostu łącznej wymiany handlowej (o 500 mld dolarów).
Słaba dynamika handlu towarami
Wymiana towarowa wzrośnie w tym roku prawdopodobnie o 2 proc., czyli znacznie wolniej niż w 2022 r. (+ 10 proc. w porównaniu z 2021 r.). Trend wzrostu został utrzymany głównie dzięki silnemu popytowi na import w krajach rozwiniętych. Szczególnie dobre wyniki osiągnęły technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) i odzież, co odzwierciedlają zakupy w gospodarkach o wysokich dochodach. Wzrost ten podkreśla zarazem potencjał dywersyfikacji i wejścia do branż o dużej wartości dodanej.
„Stabilny globalny wzrost gospodarczy i słabnąca inflacja stwarzają gospodarkom rozwijającym się okno do wzmocnienia swojej pozycji handlowej w obliczu rosnącej niepewności geopolitycznej”, stwierdza się w raporcie. Na tegoroczną dynamikę wymiany towarowej wpływa także nadal rosnące zaopatrzenie importerów, którzy chcą zgromadzić zapasy przed spodziewanym w przyszłym roku wprowadzeniem nowych ceł przez USA i zastosowaniem podobnych kroków krajów nimi objętych, w tym w UE.W handlu towarowym gorzej w tym roku radzą sobie surowce, kluczowe dla krajów rozwijających się, podkreśla UNCTAD. Handel energią spadł od początku roku o 7 proc., a handel metalami o 3 proc.
Prognoza na 2025 r.
Pomimo kontynuowanego wzrostu globalnego handlu UNCTAD ostrzega, że w 2025 r. „grozi niepewność” w związku ze wspomnianym ryzykiem wojen celnych i trwającymi wyzwaniami geopolitycznymi. Przewiduje się, że plany taryfowe następnej administracji Trumpa „mogą zakłócić globalne łańcuchy wartości i wpłynąć na kluczowych partnerów handlowych”, w szczególności na kraje, które mają duże nadwyżki handlowe ze Stanami Zjednoczonymi. Chodzi o: Chiny (ok. 280 mld USD nadwyżki handlowej), kraje Unii Europejskiej, w tym szczególnie Niemcy (205 mld), Wietnam (105 mld USD), Indie (45 mld USD).
„Nawet sama groźba nałożenia ceł stwarza nieprzewidywalność osłabiając handel, inwestycje i wzrost gospodarczy” – ostrzega UNCTAD. Inne możliwe czynniki ryzyka mogą obejmować: cła odwetowe na towary z USA, rosnące subsydia dla krajowego przemysłu i ograniczenia importu do Europy spowodowane klimatem. Zarysowują się też „oznaki spowolnienia gospodarczego”, które w szczególności mogą objąć wyceny frachtu kontenerowego, wpływając na ich obniżki.
Wezwanie
W celu ograniczenia ryzyka osłabienia wzrostu gospodarczego, UNCTAD wzywa gospodarki rozwijające się do przyjęcia ukierunkowanych polityk, które zwiększą dywersyfikację handlu i inwestowania w sektory o wysokiej wartości. „Handel pozostaje kamieniem węgielnym zrównoważonego rozwoju. Aby wykorzystać możliwości w 2025 r., gospodarki rozwijające się potrzebują skoordynowanego wsparcia, by poradziły sobie z niepewnością, zmniejszyć zależność i wzmocnić swoje powiązania z rynkami światowymi” – powiedziała sekretarz generalna UNCTAD Rebeca Grynspan.