Wymiana towarowa w 2023 roku zmaleje

Autor: Piotr Stefaniak 2022/12/14

W 2022 r. światowy handel ma osiągnąć rekordowy poziom, ok. 32 bln USD, w tym na handel towarami przypadnie prawie 25 bln USD, co będzie oznaczać wzrost o ok. 10 proc. w porównaniu z 2021 r., a na handel usługami 7 bln USD (+ 15 proc. rdr). 

Niestety, w 2023 roku należy spodziewać się spadku obrotów globalnego handlu, szczególnie towarami. Jedną z ważnych tendencji w przyszłym roku, wynikających ze strategii ograniczania ryzyka zakłóceń w łańcuchach dostaw, będą: dywersyfikacja dostawców, reshoring, near-shoring i friend-shoring. Dane te zawarte są w najnowszej analizie UNCTAD. 

Podsumowanie br.

Tegoroczne rekordowe poziomy handlu na świecie są w dużej mierze spowodowane silnym wzrostem w pierwszej połowie br. W drugiej jego dynamika zmalała. Np. w trzecim kwartale 2022 r. obroty towarowe spadły o ok. jeden procent w stosunku do II kwartału br., a handel usługami wzrósł w tym samym okresie o ok. 1,3 proc. Prognoza UNCTAD wskazuje, że IV kwartale 2022 r. spadnie wartość światowego handlu, zarówno w obrotach towarami, jak i usługami. 

Część spadku wartości handlu międzynarodowego w drugiej połowie 2022 r. wynika ze spadku cen produktów pierwotnych, zwłaszcza energii. Natomiast ceny półproduktów i dóbr konsumpcyjnych nadal rosły, „co budzi dodatkowe obawy o utrzymującą się globalną inflację”. Zarazem autorzy podkreślają, że podczas gdy wartość międzynarodowego handlu towarami ustabilizowała się w drugiej połowie 2022 r., wolumen handlu wzrósł w trzecim kwartale 2022 r. i oczekuje się, że będzie nadal rósł w IV kwartale. Dodatni wzrost wolumenu handlu międzynarodowego wskazuje „na odporność globalnego popytu”. 

Przyjmując poziom 2019 roku (sprzed pandemii) za 100, wartość światowej wymiany towarowej w 2022 r. osiągnie wskaźnik 130, a w ujęciu tonażowym – ok. 9,5 proc. W ujęciu regionalnym, w krajach Unii Europejskiej w trzecim kwartale import wzrósł (wartościowo) o 29 proc., eksport o 3 proc., w USA odpowiednio o: 14 i 23 proc., w Chinach o 1 i 10 proc., a np. w Rosji import spadł o 17 proc., eksport wzrósł o 1 proc.

Prognozy na 2023 r.

Pogarszające się warunki gospodarcze i rosnąca niepewność, które już w drugiej połowie 2022 r. spowodowały spowolnienie handlu, utrzymają się w pierwszych miesiącach przyszłego roku. Dlatego i prognozy UNCTAD na 2023 r. wskazują na pogorszenie się światowego handlu, szczególnie towarami. Autorzy nie podają jednak ich szacunków. Stwierdzają ogólnie, że choć perspektywy światowego handlu pozostają niepewne, negatywne czynniki wydają się przeważać nad pozytywnymi tendencjami.

Czynniki negatywne 

W tej grupie autorzy wymieniają:

• Niższy wzrost gospodarczy. Prognozy wzrostu gospodarczego na 2023 r. są korygowane w dół ze względu na: wysokie ceny energii, rosnące stopy procentowe, utrzymującą się inflację w wielu gospodarkach oraz negatywne globalne skutki gospodarcze wojny na Ukrainie;
• Wysokie ceny towarów będących przedmiotem handlu. Oczekuje się, że utrzymujące się wysokie ceny energii i stały wzrost cen nakładów pośrednich i dóbr konsumpcyjnych osłabią popyt na import i doprowadzą do spadku wolumenu handlu międzynarodowego;
• Obawy dotyczące zdolności obsługi zadłużenia. Rekordowy poziom zadłużenia światowego i wzrost stóp procentowych stwarzają poważne obawy o zdolność obsługi zadłużenia. Oczekuje się, że trwające zaostrzenie warunków finansowych jeszcze bardziej zwiększy presję na wysoce zadłużone rządy, zwiększając podatność na zagrożenia i negatywnie wpływając na inwestycje i międzynarodowe przepływy handlowe. 

Czynniki pozytywne 

Do czynników pozytywnych w światowej wymianie handlowej UNCTAD zalicza:

• Poprawę logistyki globalnego handlu. Porty i przedsiębiorstwa żeglugowe dostosowały się do wyzwań związanych z pandemią Covid-19. Nowe statki wchodzą do służby, a zatłoczenie portów jest rozwiązywane. Stawki frachtowe i towarowe są nadal wyższe niż średnie sprzed pandemii, ale ich tendencja jest spadkowa; 
• Realizację umów handlowych. Niedawno podpisane umowy, takie jak regionalne kompleksowe partnerstwo gospodarcze i afrykańska kontynentalna strefa wolnego handlu (Regional Comprehensive Economic Partnership and the African Continental Free Trade Area), a także szereg mniejszych umów handlowych, powinny zostać zrealizowane i nadać pewien impuls handlowi międzynarodowemu.

Inne czynniki 

Do innych czynników, wpływających wymianę międzynarodowego handlu, zalicza się:

• Przekształcenie globalnych łańcuchów dostaw. Ryzyko i niepewność pozostają wysokie dla operacji globalnego łańcucha dostaw. Strategie ograniczania ryzyka, takie jak: dywersyfikacja dostawców, reshoring, near-shoring i friend-shoring, „prawdopodobnie wpłyną na wzorce handlu międzynarodowego w nadchodzącym roku”. 
• Przejście na bardziej ekologiczną gospodarkę światową. Oczekuje się, że wysiłki na rzecz dekarbonizacji działalności gospodarczej pobudzą popyt na produkty zrównoważone środowiskowo. Jednocześnie zmniejszą popyt na towary o wysokiej zawartości węgla i na energię z paliw kopalnych. Zmiana ta znajdzie odzwierciedlenie w międzynarodowych obrotach handlu towarami.

Możliwość komentowania została wyłączona.