Problem braku kierowców w Europie zbliża się do poziomu krytycznego
Branża transportu w Europie mierzy się z coraz poważniejszym problemem braku kierowców zawodowych, co w kolejnych latach będzie mieć negatywny wpływ na rozwój gospodarczy. W Europie ok 70% przewoźników drogowych zgłasza poważny lub bardzo poważny problem braku kierowców — wynika z badania przeprowadzonego przez Międzynarodową Unię Transportu Drogowego (IRU).
W Turcji problem braku kierowców dotyczy 61% i w porównaniu z 2023 odsetek ten wzrósł o 4 p. proc. Stosunkowo najmniej problemów z obsadzeniem stanowisk pracy kierowców mają firmy z Uzbekistanu, gdzie dotyczy to tylko 18% przedsiębiorstw sektora transportu drogowego. Uzbekistan jest krajem, z którego pochodzi wielu kierowców pracujących w UE.
W Europie nieobsadzonych jest już 500 tys. stanowisk pracy kierowców zawodowych, a odsetek wakatów wynosi już 12%. W Turcji jest to 17%, a w Uzbekistanie 10%. 50% przewoźników w Europie i 59% w Turcji spodziewa się, że w kolejnych latach problem braku kierowców będzie się pogłębiał. Komisja Europejska prognozuje, że w przyszłym roku odsetek wakatów w transporcie drogowym wzrośnie do 15%. Problem braku kierowców nasila się w okresach lepszej koniunktury gospodarczej, kiedy są większe obroty w handlu i większe inwestycje.
— W ostatnich latach problem braku kierowców rósł powoli, co wynikało ze słabszego zapotrzebowania na usługi transportowe. Mierzyliśmy się z wysoką inflacją i wysokimi stopami kredytowymi, które mają negatywny wpływ na konsumpcję i inwestycje, co odbijało się na popytanie na przewozy towarów, dlatego brak kierowców był mniej widoczny. Jednakże jest to problem strukturalny. Średni wiek kierowców jest coraz wyższy dlatego problem nieobsadzonych miejsc pracy będzie bardziej widoczny w kolejnych latach — powiedziała Natalia Corchado, specjalistka ds. planowania strategicznego i biznesu w IRU.
Zatrudnienie kobiet
Jednym z pomysłów na rozwiązanie tego problemu jest zachęcenie większej liczby kobiet do podjęcia pracy kierowców zawodowych. Obecnie w Europie kobiety stanowią tylko 4% tej grupy zawodowej. Konieczne jest także zwiększenie atrakcyjności zawodu wśród młodych osób. Tylko 4% kierowców zawodowych w Europie ma mniej niż 25 lat, a 36% ma ponad 55 lat.
— Zawód kierowcy jest mniej atrakcyjny dla młodych ludzi niż inne profesje. Widać, że alarmująco wysoki odsetek pracowników zbliżających się do wieku emerytalnego. Przy niskiej liczbie młodych osób rozpoczynającej pracę spowoduje to zwiększenie się problemu nieobsadzonych miejsc pracy. Prognozujemy, że pół miliona kierowców odejdzie na emeryturę w kolejnych latach, co powiększy problemy branży transportowej — stwierdziła Natalia Corchado.
Pracownicy zagraniczni
Innym rozwiązaniem jest zatrudnianie pracowników spoza Unii Europejskiej. Obecnie stanowią oni tylko 6% kierowców zawodowych w Europie. W wielu krajach zatrudnianie obcokrajowców jest bardzo utrudnione przez regulacje prawne. Ponad 57% kierowców w Europie deklaruje, że jest bardzo zadowolonych z pracy a 24% jest umiarkowanie zadowolonych. Niezadowolenie zgłasza 18% kierowców zawodowych — wynika z badania IRU. Kobiety wykonujące ten zawód deklarują większy poziom zadowolenia z pracy i częściej polecają ją innym. Również młodsi kierowcy są bardziej zadowoleni z wykonywanego zawodu.
— Dane pokazują, że młodzi kierowcy zaczynają pracę z dużym entuzjazmem, ale w miarę jak nabierają doświadczenia warunki pracy mogą być dla nich męczące i staja się mniej zadowoleni. Jest zatem potencjał by przyciągnąć młode osoby do tego zawodu ale trzeba o kierowców zadbać. Trzeba poprawić warunki pracy, żeby utrzymać pracowników. Trzeba też promować pozytywne aspekty tego zawodu — stwierdziła ekspertka IRU.
Jednym z rozwiązań problemu braku kierowców jest przeniesienie większej liczby ładunków z długodystansowych przewozów drogowych na transport kombinowany, co zmniejsza zapotrzebowanie na prace kierowców. Ponadto wykonywanie krótszych przejazdów na obsłudze pierwszej i ostatniej mili pozwala na zorganizowanie bardziej atrakcyjnych warunków pracy kierowców niż przewozy długodystansowe. To obok czynników związanych z ochroną środowiska jest jednym z powodów, dla których transport kombinowany w kolejnych latach będzie zwiększał udział w przewozach ładunków w Europie.
Czytaj też: Transport kombinowany w Europie rozwija się i zwiększa udział w przewozach cargo