Transport kombinowany w Europie rozwija się i zwiększa udział w przewozach cargo
W ciągu ostatniej dekady transport kombinowany w Europie zanotował duży wzrost pracy przewozowej, a jego udział w przewozach ładunków wzrósł z 8 do 10%. Najszybciej rozwijają się przewozy ładunków między krajami europejskimi — wynika z raportu opublikowanego przez Międzynarodową Unię Kolei (UIC) i Międzynarodową Unię Kombinowanych Przewozów Drogowo-Kolejowych.
Transport kombinowany jest przyszłością kolei towarowej w Europie i jedynym jej segmentem, który odnotowuje stały wzrost przewozów. W latach 2013 — 2023 koleje towarowe ogółem w UE nie zwiększyły swojej pracy przewozowej, a w okresie od 2018 r. zanotowały spadek o 8,1%. W tym czasie intermodal wzrósł o 37% od 2013 r. i o 8,7% po 2018 r. Koleje towarowe w latach 2010 — 2022 zmniejszyły swój udział w transporcie ładunków z 18 do 17% i gdyby nie rozwój intermodalu w tym czasie, ten udział kolei w przewozach cargo byłby jeszcze mniejszy. Widoczna jest zatem zmiana strukturalna ładunków jakie wozi kolej — coraz mniejsze znaczenie mają towary masowe, a coraz więcej ładunki intermodalne.
W 2010 r. transport kombinowany (koleje+transport środlądowy) w Europie wykonał pracę 172 miliardów tkm, co stanowiło 8% przewozów transportu towarów. W 2022 praca przewozowa intermodalu wyniosła 244 mld tkm, a jego udział w przewozach cargo 10%. W tym czasie konwencjonalne przewozy kolejowe oraz transport wodny śródlądowy zmniejszyły się. Gdyby nie rozwój transportu kombinowanego sektor przewozów innych niż drogowe zanotowałby większy spadek – stwierdzono w raporcie.
Segmenty transportu kombinowanego
Kolejowy transport kombinowany podzielony został na sektor morski, obejmujący przewozy kontenerów między portami a zapleczem lądowym, oraz sektor kontynentalny do którego zalicza się przewozy naczep, nadwozi wymiennych i przyczep. Ten drugi podzielono na segment przewozów „bez nadzoru” czyli samych jednostek ładunkowych i „z nadzorem” czyli przewozy jednostek wraz z ciągnikiem siodłowym i kierowcą. Trzeba pamiętać, że przewozy kontenerów z Chin do UE drogą lądową zakwalifikowano do segmentu „morskiego”, gdyż stanowią alternatywę dla żeglugi oceanicznej. W 2023 r. segment morski transportu kombinowanego wykonał 113 mld tkm, a segment kontynentalny 32 mld tkm. UIC prognozuje, że do 2040 r. przewozy w segmencie morskim wzrosną do 180 mld tkm, a kontynentalnym do 60 mld tkm.
— Przy złożonej rocznej stopie wzrostu wynoszącej 3,7% w latach 2023–2040, transport kontynentalny powinien rosnąć w szybszym tempie niż cały rynek i do 2040 r. prawie dwukrotnie. Motorem tego rozwoju powinna być głównie obecnie planowana i dalsza oczekiwana rozbudowa sieci kontynentalnej, szczególnie na rynkach takich jak Hiszpania, Francja i Polska. W 2040 roku udział transportu kontynentalnego w rynku transportu kombinowanego wyniesie 25% w porównaniu do 22% w 2023 roku. — stwierdzono w raporcie.
Ogółem w 2023 przewozy kombinowane stanowiły 33% pracy kolei towarowych w Europie, a największy udział transportu kombinowanego w kolejowych przewozach był w Norwegii (63%), Szwajcarii (60%) i Włoszech (58%). Natomiast w liczbach bezwzględnych najważniejszym rynkiem dla transportu kombinowanego w Europie są Niemcy.
Najszybciej rozwijającymi się odmianami transportu kombinowanego w ostatnich latach były krajowe przewozy kontenerów morskich i międzynarodowe przewozy naczep. W 2022 r. przewozy morskiego segmentu TK w relacjach krajowych wyniosły 166 mln ton ładunków, w relacjach międzynarodowych 94 mln t. Przewozy kontynentalnego TK w relacjach międzynarodowych wyniosły 33 mln t a w relacjach krajowych 13 mln t. Przewozy całych zestawów drogowych odgrywają rolę marginalną i coraz mniejszą: od 2010 spadły prawie o połowę i wyniosły 4 mln ton w relacjach krajowych i 3,5 mln t w relacjach międzynarodowych.
Przewozy międzynarodowe
Międzynarodowe przewozy odgrywają największą role w transporcie kombinowanym w Szwajcarii, Słowenii, Węgrzech, Czechach, Holandii, Słowacji i Niemczech. W liczbach bezwzględnych najwięcej takich międzynarodowych ładunków intermodalnych transportują koleje w Niemczech, przez które przechodzą główne korytarze transportowe Europy. W Polsce przewozy międzynarodowe stanowią blisko połowę wolumenu TK. W całej Europie ponad połowa pociągów intermodalnych to pociągi międzynarodowe. Najwięcej międzynarodowych pociągów intermodalnych kursuje między Niemcami a Włochami, Niemcami a Czechami i między Polską a Czechami. Najważniejszym szlakiem transportowym dla kombinowanego transportu wodnego śródlądowego jest Ren, choć jego rola w ostatnich latach zmniejszyła się z powodu powtarzających się okresów niskich stanów wody w tej rzece.
W raporcie podsumowano też przewozy kombinowane między UE, a krajami azjatyckimi i byłym ZSRR, które zakwalifikowano do segmentu „morskiego”. Zwrócono uwagę na duży wzrost przewozów ładunków TK z i do Ukrainy po 2022 r. kiedy to przeniesiono do europejskich portów część obsługi handlu zagranicznego tego kraju. W omawianym okresie nastąpił duży spadek przewozów intermodalnych między UE, a Rosją i Chinami. Trzeba jednak pamiętać, że raport obejmuje dane do 2023 r. Od 2024 r. odnotowujemy ponowny wzrost przewozów intermodalnych między UE a Chinami.
Czytaj też: Liczba pociągów uruchomionych na NJS przekroczyła 100 tysięcy
Możliwość komentowania została wyłączona.
