Energia jądrowa w żegludze: od wizji do konkretnych prac
Coraz ostrzejsze regulacje emisji gazów cieplarnianych w transporcie morskim sprawiają, że w branży żeglugi morskiej rośnie zainteresowanie napędem jądrowym dla dużych statków handlowej. Międzynarodowe organizacje rozpoczęły prace nad ramami regulacyjnymi dla tej technologii, a pierwsze wdrożenia komercyjne mogą pojawić się już w przyszłej dekadzie – wynika z webinarium zorganizowanego przez Lloyd’s Register.
Napęd jądrowy ma kilka cech, które sprawiają, że branża żeglugi morskiej jest zainteresowana tą technologią. Najważniejszą zaletą w kontekście nowych regulacji nakładających na transport morski obowiązek redukcji śladu węglowego jest zeroemisyjność napędu jądrowego. W porównaniu do innych bezemisyjnych technologii cechuje się też małym zapotrzebowaniem na infrastrukturę na lądzie — nie ma potrzeby budowy instalacji do bunkrowania czy zasilania statków energią elektryczną. Wbrew pojawiającym się w debacie publicznej obawom, energia jądrowa w tym wykorzystywana w statkach i okrętach cechuje się wysokim poziomem bezpieczeństwa. W porównaniu do innych rodzajów zasilania napęd jądrowy korzysta z paliwa o wysokiej gęstości energetycznej, a raz zainstalowany modułowy reaktor może pracować nawet 30 lat bez konieczności uzupełniania paliwa.
Czytaj też: Towarzystwo klasyfikacyjne ABS opublikowało raport o napędzie jądrowym dla statków
Technologia jądrowa może tez zmienić reguły funkcjonowania transportu morskiego. Pojawią się nowe relacje między właścicielami statków a właścicielami reaktorów, którzy będą sprzedawali energię armatorom. — Technologia jądrowa przynosi nowe możliwości w tym jak zarządzamy zasobami operacyjnymi w żegludze, co potencjalnie może spowodować zakłócenia w branży. Jednakże ze względu na swoje unikalne zalety w porównaniu do innych technologii alternatywnego napędu może być bardzo atrakcyjny — zwrócił uwagę Mark Tipping, Global Power-to-X Director Lloyd’s Register.
Prototypowe wdrożenia
Jak do tej pory napęd jądrowy wykorzystywany był w okrętach podwodnych i lotniskowcach, a także w arktycznych lodołamaczach. W latach 60-tych zbudowano prototypowe statki handlowe z takim napędem, które pokazały, że może być bezpiecznie wykorzystywany w żegludze. Jednakże przy ówczesnej sytuacji ekonomicznej, niskich cenach paliwa dieslowskiego napęd ten okazał się nieopłacalny. Obecnie w związku z koniecznością wycofania paliw kopalnych, technologia jądrowa ponownie jest rozpatrywana dla transportu oceanicznego.
Dla napędu statków handlowych zaproponowano kilka typów reaktorów atomowych, m.in. reaktory wodno-ciśnieniowe, reaktory modułowe chłodzone ciekłą solą lub ołowiem i wysokotemperaturowe reaktory gazowe. W kolejnych latach konieczne będzie opracowanie skalowalnych rozwiązań dla energii jądrowej w żegludze, z którymi wiąże się wiele wyzwań w zakresie regulacji obejmujących statki, porty, zasoby offshore, jednostki energetyczne i pracowników w tym zasady ich szkolenia z pracy z tą technologią. W ostatnim czasie przygotowania do tego przełomu w technologii nabrały konkretów.
— Rok 2024 okazał się najbardziej ekscytującym w dziecinie napędu jądrowego dla żeglugi. Rozpoczęły się pracę na stworzeniem regulacji, które mogą być wprowadzone na poziomie przemysłowym. W tym zakresie ważna jest współpraca Międzynarodowej Organizacji Morskiej, Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej i Morskiej Organizacji Energii Atomowej. Obecnie jesteśmy na bardzo wczesnym etapie prac, ale uważam ich rozpoczęcie za duży krok naprzód — powiedział ekspert Lloyds Register.
Rosnące zainteresowanie
Brytyjskie towarzystwo klasyfikacyjne wraz z firmami żeglugowymi zaczęło prace nad przygotowaniem branży do wprowadzenia nowej technologii. Zainteresowanie napędem jądrowym będzie rosło w miarę zaostrzania regulacji dotyczących emisji GHG w transporcie morskim. Eksperci LR przewidują że krótkoterminowe wdrożenia wykorzystujące istniejące technologie możliwe będą w latach 30-tych a długoterminowe wdrożenia z szeroką gamą różnych rozwiązań gotowe będą za ok. 20 lat.
Największymi wyzwaniami jakie przynosi nowa technologia będzie wysoki koszt jednostek napędowy oraz czas dostawy, a także akceptacja społeczna dla stosowania reaktorów atomowych na statkach handlowych. Reaktory atomowe mogą być stosowane nie tylko do wytwarzania energii elektrycznej dla statków, ale też do produkcji zeroemisyjnych paliw. np. wodoru i w takim przypadku nie będzie konieczne ich instalowanie na pokładach.