Ministrowie UE zgodzili się na europejski standard torów na całej sieci TEN-T
Ministrowie transportu państw Unii Europejskiej przyjeli propozycje zmian w Dyrektywie TEN-T, których celem ma być osiągnięcie neutralności klimatycznej w transporcie w 2050 r. Zgodnie z propozycją Komisji Europejskie do sieci TEN-T włączone zostaną Ukraina i Mołdawia, które planują zmianę rozstawu szyn na standard europejski.
5 grudnia Rada UE przyjęła mandat negocjacyjny ws. dalszego rozwoju sieci TEN-T. Ministrowie zgodzili się na propozycje zgłoszone latem przez Komisję Europejską, która chce dostosować sieć transeuropejskich magistrali z jednej strony do celów klimatycznych przyjętych w pakiecie Fit for 55, z drugiej do nowej sytuacji geopolitycznej po rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
Do najważniejszych zmian oprócz rozbudowy sieci i zwiększenia jej przepustowości należą: włączenie niektórych magistrali kolejowych Ukrainy i Mołdawii do systemu TEN-T, zmniejszenie znaczenia linii prowadzących do Rosji i Białorusi, które zostaną przeniesione z sieci bazowej do uzupełniającej i wprowadzenie zasady, że wszystkie nowe odcinki linii kolejowych w ramach sieci TEN-T mają mieć rozstaw 1435 mm. Te dwie ostatnie propozycje zostały oprotestowane przez Finlandię, która obawiała się marginalizacji jej kluczowych magistral kolejowych i dużego wzrostu kosztów w związku z wprowadzeniem europejskiego standardu na jej terytorium.
Czytaj też: Ukraina chce kolei o rozstawie europejskim. Finlandia nie.
Ostatecznie ministrowie zgodzili się na stopniowe wprowadzenie europejskiego rozstawu szyn na całej sieci TEN-T. Będzie to wymagało budowy nowych lub przebudowy niektórych linii w Finlandii, krajach bałtyckich, Hiszpanii i Portugalii, a także w Mołdawii i Ukrainie, co zapowiedziały już tamtejsze władze. Sieć bazowa TEN-T ma być gotowa do 2030 r. rozszerzona do 2040, a uzupełniająca do 2050 r.
Jednolity standard
Nowa regulacja w większym niż dotychczas stopniu kładzie nacisk na multimodalność. Inwestycje na sieci TEN-T mają zwiększyć konkurencyjność intermodalnego transportu towarowego w stosunku do transportu samochodowego. Przyjęto również zasadę, że transport kolejowy ma być podstawą zrównoważonych przewozów towarów i osób. Ministrowie zgodzili się także na propozycje KE dotyczące rozbudowy sieci dróg wodnych śródlądowych w ramach sieci TEN-T. Ustalono także nowe cele dla zmiany modalności w transporcie towarowym. Kolej ma zwiększyć swój udział w przewozach cargo o 50% do 2030 r. i o 100% do 2050 r., a transport o 25% do 2030 r. i 50% w 2050 r. W 2030 r. po europejskich drogach ma jeździć 80 tys. bezemisyjnych ciężarówek.
— Kluczowe znaczenie ma rozwój dobrej sieci transportowej w całej Europie. Nie tylko po to, by nasi obywatele mogli przemieszczać się szybko i niezawodnie, ale także po to, by nasze przedsiębiorstwa mogły się dalej rozwijać i w pełni wykorzystywać potencjał rynku wewnętrznego — skomentował Marin Kupka, minister transportu Republiki Czeskiej.
Oprócz reformy TEN-T Rada UE przyjęła też nowe regulacje dot. Korytarzy Solidarności, uruchomionych dla zapewnienia transportu produktów rolnych z Ukrainy, które obejmują m.in. liberalizację zasad prowadzenia przewozów samochodowych. Propozycje Rady UE będą następnie negocjowane z Parlamentem Europejskim.