Ukraina chce kolei o rozstawie europejskim. Finlandia nie.
W ramach nowelizacji dyrektywy o TEN-T Komisja Europejska zaproponowała poprawkę zgodnie, z którą nowe odcinki linii kolejowych tworzących transeuropejskie magistrale powinny mieć standardowy rozstaw szyn 1435 mm. Z tą propozycją nie zgadza się Finlandia, na której sieci kolejowej obowiązuje rozstaw 1524 mm. Natomiast budowę linii normalnotorowych o standardzie TEN-T zapowiada Ukraina.
KE przedstawiła propozycje nowelizacji dyrektywy TEN-T w grudniu ubr. Obecnie nad tymi propozycjami pracują Parlament Europejski i Rada UE. 27 lipca KE zaproponowała kolejne poprawki do dyrektywy, które są odpowiedzią na zmienioną sytuację geopolityczną po wybuchu wojny w Ukrainie. Poprawki te są reakcją na deklarację władz w Kijowie, które chcą na swojej sieci kolejowej wprowadzić europejski rozstaw szyn aby ułatwić wymianę handlową z UE. Obecnie kolejowe przejścia na granicy Ukrainy z państwami UE są wąskimi gardłami dla wymiany handlowej tego kraju, która ucierpiała po zablokowaniu portów czarnomorskich. Z tego powodu KE proponuje aby do sieci TEN-T włączyć odcinki linii kolejowych w Ukrainie i Mołdawii, które bedą mieć zmieniony rozstaw na 1435 mm.
Czytaj też: Zmniejszają się komplikacje w obrocie towarami do i z Ukrainy
— Rozszerzając cztery europejskie korytarze transportowe na terytorium Ukrainy i Mołdawii – w tym porty Mariupol i Odessa – dzisiejsza propozycja pomoże poprawić łączność transportową tych dwóch krajów z UE, ułatwiając wymianę gospodarczą i lepsze połączenia zarówno dla ludzi, jak i przedsiębiorstw. Korytarze te będą również kluczowym priorytetem w odbudowie infrastruktury transportowej Ukrainy po zakończeniu wojny — skomentowała poprawki do dyrektywy Adina Vălean , europejska komisarz ds. transportu.
KE zaproponowała także, aby odcinki sieci TEN-T prowadzące do granic z Rosją i Białorusią zdegradować z poziomu sieci „bazowej” do „komplementarnej”. Ponadto KE chce aby nowo budowane linie kolejowe w ramach TEN-T miały obligatoryjnie rozstaw 1435 mm.
Finlandia protestuje
Ta ostatnia propozycja została oprotestowana przez Finlandię, na której obowiązuje od czasów carskich standard 1524 mm, co w praktyce oznacza, że pociągi z Rosji nie muszą zmieniać rozstawu kół, po wjeżdżaniu do tego kraju. Projekt TEN-T przewiduje budowę trzech nowych linii dużych prędkości w Finlandii: z Helsinek do Tampere, Turku i Kuvola. Ten ostatni odcinek pierwotnie miał prowadzić do granicy z Rosją. Nowe linie szerokotorowe, których budowę rozpoczęto w Finlandii nie zostaną włączone do sieci TEN-T. Propozycja ta została skrytykowana przez rząd w Helsinkach.
— Finlandia nie akceptuje tych zmian w rozstawie szyn i wierzę, że nasze poglądy zostaną wysłuchane podczas dalszych dyskusji. Oczywiste jest, że należy wziąć pod uwagę specjalne warunki Finlandii i utrzymać istniejącą szerokość torów kolejowych. Zmiana szerokości toru nie byłaby ekonomicznie ani operacyjnie wykonalna. Decyzje o takim znaczeniu nie powinny być podejmowane pochopnie; zamiast tego należy odpowiednio przeanalizować ich wpływ — skomentował Timo Harakka, minister transportu Finlandii.
Co ciekawe, budowana obecnie linia Rail Baltica, która połączy Polskę, Litwę, Łotwę i Estonię będzie mieć rozstaw europejski. Planowany tunel kolejowy pod Zatoką Fińską umożliwi przedłużenie tej linii z Tallina do Helsinek, a to oznacza, że Finlandia i tak będzie musiała budować odcinek torów o rozstawie 1435 mm.
Znaczenie budowy Rail Baltica dla rozwoju transportu intermodalnego w Polsce, krajach bałtyckich i Finlandii będzie tematem panelu dyskusyjnego poświęconego współpracy polskiej i litewskiej branży logistycznej, który odbędzie się w ramach konferencji „INTERMODAL IN POLAND 2022”
Program wydarzenia, rejestracja uczestnictwa i informacje organizacyjne dostępne są na stronie: https://intermodalinpoland.eu/janow-podlaski-malaszewicze-2022/