Bank Światowy: Korytarz Transkaspijski morze przejąć niewielką część ładunków z przewozów oceanicznych
Azerbejdżan i Gruzja powinny przeprowadzić szereg inwestycji i usprawnień procedur aby Korytarz Transkaspijski mógł odgrywać większą rolę w przewozach towarowych między Europą a Chinami i krajami Azji Środkowej. Jednak nawet po tych usprawnieniach szlak ten nie przejmie ładunków, które obecnie są wysyłane przez Polskę i Białoruś — wynika z analizy Banku Światowego.

W ostatnich miesiącach wzrosło zainteresowanie operatorów logistycznych wykorzystaniem intermodalnego Korytarza Środkowego wiodącego z Chin przez Kazachstan, Morze Kaspijskie, Azerbejdżan, Gruzję do Turcji. Po inwazji Rosji na Ukrainę część importerów szuka alternatywy dla trasy Nowego Jedwabnego Szlaku przez Rosję i Białoruś. Nowe regularne usługi uruchomili Duisport i Nurminen Logistics. Z kolei w ubiegłym tygodniu ruszyło połączenie między Xi’an a Mannheim w Niemczech.
Obecnie jednak przeszkodą w rozwoju usług intermodalnych na tym szlaku jest mało atrakcyjny czas tranzytu miedzy Chinami a Europą i niska przepustowość, które nie poprawiło nawet wzmocnienie na początku roku serwisów feederowych na Morzu Kaspijskim przez ADY Container ani realizowane w poprzednich latach modernizacje linii kolejowych i terminali przeładunkowych wzdłuż tego szlaku. Obecnie dużym utrudnieniem są zwłaszcza wąskie gardła w Gruzji i Azerbejdżanie.
— Pomimo tych inwestycji, obecnie Korytarz Transkapijski nie wykorzystuje swoich potencjalnych możliwości ułatwiania przemieszczania ładunków kontenerowych między Chinami, Azją Środkową i Europą, po części z powodu fizycznych i niefizycznych barier wzdłuż korytarza w Azerbejdżanie i Gruzji. Ponieważ w ciągu ostatniej dekady rządy Azerbejdżanu i Gruzji poczyniły znaczne wysiłki na rzecz rozwoju infrastruktury transportowej wzdłuż tego korytarza, skupiły się na usuwaniu barier niefizycznych i poprawie łączności między głównymi zasobami infrastruktury. Poprawa logistyki transportu jest priorytetem zarówno w Gruzji, jak iw Azerbejdżanie, których rządy wydają się rozumieć potrzebę współpracy w celu płynnej poprawy usług transportowych na całym Kaukazie Południowym — czytamy w analizie Banku Światowego.
Mała konkurencyjność
Z analizy BŚ wynika, że czas tranzytu między głównymi hubami logistycznymi w China i UE wynosi odpowiednio dla północnej nitki NJS 14-18 dni (ostatnio czas ten się poprawił), dla szlaków morskich 28 – 40 dni a dla Korytarza Środkowego 16 — 20 dni. Korytarz Transkaspijski jest ponadto najdroższą opcją dla transportu 40-stopowych kontenerów.
Aby zwiększyć znaczenie tej alternatywnej trasy intermodalnej Bank Światowy proponuje szereg działań. Po pierwsze wyznaczenie długoterminowych celów strategicznych jakie państwa tworzące Korytarz chcą osiągnąć. Powinno to być wykonane w porozumieniu z Chinami. Po drugie poprawa współpracy między operatorami logistycznymi i przewoźnikami z różnych krajów. Tu już poczyniono pierwszy krok, gdyż państwowe koleje Kazachstanu, Azerbejdżanu i Gruzji powołały spółkę joint venture, która będzie organizować przewozy intermodalne i ustalać taryfy przewozowe. Trzecim krokiem powinny być inwestycje infrastrukturalne dostosowane do opracowanych wcześniej celów strategicznych.
Czytaj też: Kazachstan, Gruzja i Azerbejdżan powołają spółkę do obsługi transportu na Korytarzu Transkaspijskim
Bank Światowy przedstawił propozycje szeregu usprawnień wraz z szacowanymi kosztami. Przede wszystkim należy usprawnić procedury celno-kontrolne na granicach. Koszt tych działań szacowany jest na 1 mln do. Drugim krokiem ma być budowa falochronów w Porcie Poti w Gruzji. Trzecim celem powinna być modernizacja azerskiej magistrali kolejowej wschód — zachód, której koszt oszacowano na 370 mln dol. Kolejne kroki to doposażenie terminali kontenerowych w Gruzji w nowe urządzenia przeładunkowe, inwestycje w portach na Morzu Kaspijskim (1 mln dol), liberalizacja rynku przewozów towarowych, poprawa działania instytucji publicznych, cyfryzacja i poprawa wymiany informacji, usprawnienie działania kolejowego przejścia granicznego Gruzja — Azerbejdżan, inwestycje w połączenia promowe na Morzu Kaspijskim i współpraca przewoźników kolejowych z operatorami terminali morskich.
Część z tych projektów jest już realizowana, część ma zapewnione finansowanie. Z analizy BŚ wynika jednak, że Korytarz Transkaspisjki nie będzie stanowił konkurencji na dla głównej odnogi Nowego Jedwabnego Szlaku przechodzącej przez Polskę (analiza była wykonana przed wybuchem wojny w Ukrainie). Nowe wolumeny ładunków skierowane na szlak przez Azerbejdżan zostaną przeniesione z zatłoczonych i niewydolnych połączeń oceanicznych, choć wg BŚ będzie to mniej niż 0,5% wolumenu ładunków wysyłanych z Chin do UE.