PE uchwalił Dyrektywę o eurowiniecie. Czy intermodal na tym skorzysta?
Parlament Europejski uchwalił 17 Dyrektywę o eurowiniecie, która ma ujednolicić zasady naliczania od przewoźników samochodowych opłaty za korzystanie z dróg i przyspieszyć zmianę modalności w transporcie towarów z samochodów na kolej. Kolejarze mają jednak wątpliwości czy ten drugi cel zostanie osiągnięty dzięki tym przepisom.
Przedstawiciele sektora kolei towarowej w Europie od wielu lat domagają się wprowadzenia równych zasad traktowania przewoźników kolejowych i drogowych w zakresie naliczania opłat za dostęp do infrastruktury, które w wielu krajach w tym Polsce są znacznie wyższe w przypadku transportu szynowego. Stoi to w sprzeczności z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu, który zakłada zwiększenie udziału zrównoważonego transportu kolejowego w przewozach towarowych w UE.
Odpowiedzią na postulaty kolejarzy jak i deklarowane przez władze UE wsparcie zmiany modalności w transporcie ma być Dyrektywa o eurowiniecie. Najważniejszym jej postanowieniem jest wprowadzenie zasady „zanieczyszczający płaci” zgodnie, z którą od samochodów ciężarowych emitujących gazy cieplarniane pobierana będzie opłata naliczana w zależności od przejechanego dystansu. Nowe opłaty będą też wprowadzone w zależności od innych kosztów zewnętrznych takich jak hałas. Drogi alternatywne wobec płatnych dróg i autostrad tworzących sieć TEN-T również mają być płatne. Opłaty dodatkowe będą też naliczane w przypadku zatorów na drogach.
Propozycja Parlamentu Europejskiego została skrytykowana przez przedstawicieli branży kolejowej. Zdaniem Międzynarodowej Unii Transportu Kombinowanego Drogowo — Kolejowego (UIRR) dyrektywa to „zmarnowana szansa” na wyrównanie konkurencyjności przewozów intermodalnych i długodystansowych samochodowych. Największe kontrowersje budzi uzależnienie wysokości opłat od poziomu emisyjności.
Z pozoru jest to słuszna idea, gdyż promuje ekologiczne rozwiązania w transporcie samochodowym i wspiera inwestycje w pojazdy zeroemisyjne. Jednakże ponieważ na kolei nie ma zróżnicowania opłat infrastrukturalnych w zależności od poziomu emitowanych zanieczyszczeń, a za pociąg ciągnięty lokomotywą elektryczną ponosi się takie same opłaty jak za pojazd z napędem diesla to oznacza de facto, że przewoźnicy intermodalni korzystających z lokomotyw elektrycznych będą dyskryminowani w stosunku do przewoźników drogowych korzystających z ciężarówek elektrycznych lub wodorowych.
Czytaj też: Przewoźnicy kolejowi sprzeciwiają się uprzywilejowaniu zeroemisyjnych ciężarówek w prawie UE
Subsydiowanie zostaje
Kolejnym problemem dyrektywy o eurowiniecie jest niedostatecznie rozwiązany problem eksternalizacji kosztów. Ciągle znaczącą część kosztów zewnętrznych transportu samochodowego będą ponosić podatnicy, co oznacza subsydiowanie tego rodzaju przewozów, wbrew zapewnieniom o wsparciu ekologicznych rozwiązań.
— Modalne podejście do dekarbonizacji transportu jest błędne. Takie podejście nie pozwala na wykorzystanie różnych rozwiązań, takich jak transport kombinowany, do osiągnięcia tego samego celu transportowego. Obecna nowelizacja dotycząca eurowiniety pomija nieodłączne ograniczenia transportu drogowego, takie jak nieefektywność energetyczna i nadmierne wykorzystanie siły roboczej, które będą nas wszystkich kosztować — skomentował Ralf-Charley Schultze, przewodniczący UIRR.
Innym aspektem nowej dyrektywy, skrytykowanym nie tylko przez przedstawicieli branży kolejowej, ale także przez przewoźników samochodowych jest wysoki poziom skomplikowania i nieprzejrzystości regulacji. Dyrektywa miała ujednolicić zasady naliczania opłat za dostęp do dróg w Europie, tymczasem umożliwiono państwom członkowskim dużą dowolność kształtowania systemów opłat, co oznacza że fragmentaryzacja systemu pozostanie wysoka.
— Wiele wskazuje na to, że po raz kolejny zamiast czynić legislację unijną jak najbardziej przejrzystą i łatwą do stosowania to proponowane są rozwiązania niezwykle szczegółowe i skomplikowane. UE pragnie regulować w najdrobniejszym szczególe każdy aspekt naszego życia. Państwa członkowskie mogą mieć uzasadnione problemy z implementacją tej dyrektywy kiedy wejdzie już ona w życie — skomentował Artur Kalisiak, koordynator ds. projektów strategicznych Związku Pracodawców Transport Logistyka Polska.
Możliwość komentowania została wyłączona.
