Jak Polska realizuje inwestycje na sieci TEN-T?
Do roku 2030 PKP Polskie Linie Kolejowe chcą dostosować wszystkie odcinki linii wchodzące w skład bazowej sieci TEN-T w Polsce standardów wyznaczonych w unijnych dyrektywach. Inwestycje te mają kluczowe znaczenie dla polskich portów i transportu intermodalnego.

Komisja Europejska monitoruje stan dostosowania siecie bazowej do standardów określonych w dyrektywach o TEN-T i o korytarzach transportowych. W raporcie opublikowanym pod koniec zeszłego roku stwierdzono że obecnie w całej Europie na sieci występują wąskie gardła, które hamują rozwój międzynarodowych połączeń intermodalnych. W dodatku KE wyraża obawy co do tempa prowadzonych inwestycji, co sprawia że niektóre odcinki mogę nie spełniać standardów interoperacyjności w 2030 r. PKP PLK zapewnia, że do tego czasu zakończy dostosowywanie polskich fragmentów magistral TEN-T do wymogów dyrektyw.
— Jeśli w nowej perspektywie zostaną zaangażowane znaczące, zapowiadane środki finansowe, to do 2030 r. powinna być zakończona modernizacja sieci bazowej linii kolejowych wchodzącej w skład TEN-T (Transeuropejska sieć transportowa). Czyli standard ma być taki jak w całej UE. Tory mają mieć naciski 22,5 kN na oś, odcinki stacyjne co najmniej 750 metrów, by na mijankach zmieściły się pociągi bez konieczności ich dzielenia. Linie maja być wyposażone w europejski system sterowania (ETCS) — zapewnia Mirosław Siemieniec, rzecznik prasowy PKP PLK.
Za najbardziej problematyczne odcinki w Polsce w raporcie KE uznano wrocławski węzeł kolejowy, katowicki węzeł kolejowy, linię Szczecin — Świnoujście oraz linię Tanrowskie Góry — Chorzów. Tylko na tym ostatnim odcinku realizowane są obecnie prace modernizacyjne. Katowicki węzeł kolejowy miał być modernizowany w ramach kończącej się właśnie perspektywy budżetowej UE, lecz zabrakło pieniędzy na prace budowlane. PLK zleciły jedynie wykonanie prac projektowych.
Realizowane są natomiast prace na części polskiego odcinka Rail Baltica Czyżew – Białystok. Prowadzone są tam m.in. inwestycje związane z budową 12 dwupoziomowych skrzyżowań.
Kłopotliwe węzły
Natomiast w przypadku linii E 30 przez Wrocław oraz linii Szczecin — Świnoujście obecnie przygotowywane są studia wykonalności. Modernizacja tych odcinków, podobnie jak transgranicznych linii Bohumin — Kędzierzyn Koźle, Zwardoń — Czechowice-Dziedzice oraz Rail Baltica na odcinku Ełk — Suwałki — granica państwa ma być przeprowadzona w przyszłej perspektywie budżetowej o ile znajdą się na to środki. Ponadto w ramach obecnej perspektywy realizowane są prace studialne dla pozostałych odcinków ciągu E30 na obszarze węzła, które nie są dostosowane do wymogów sieci bazowej TEN-T (m.in. Kędzierzyn-Koźle – Gliwice czy Opole Groszowice – Gliwice Łabędy). Realizacja prac planowana jest również w perspektywie 2021-2027.
Równolegle do planów PKP PLK swoje inwestycje kolejowe przygotowuje spółka Centralny Port Komunikacyjny. Rodzi się pytanie, czy wystarczy środków na wszystkie plany, a jeśli nie to które inwestycje będą potraktowane priorytetowo?
ERTMS
Dla rozwoju transgranicznych przewozów intermodalnych kluczowe znaczenie ma też montaż systemu ERTMS/ETCS. Obecnie system został zabudowany na około 900 km polskich linii kolejowych – m.in. na linii Wrocław – Opole, Grodzisk Maz. – Zawiercie czy Warszawa – Gdynia.
Realizowany przez PLK projekt „Zabudowa ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej TEN-T” obejmuje kontrakty:
- E 20 Kunowice – Terespol (linie nr 2,3) (z wyłączeniem węzła warszawskiego)
- E 59 Poznań – Wrocław (linie nr 271, 273);
- E 30 Podłęże – Rzeszów (linia nr 91);
- E 30 Węgliniec – Zgorzelec (linie nr 274, 278).
Jak informuje PKP PLK, wszystkie kontrakty są w realizacji. Planowany termin zakończenia prac to 2023 rok.
— Założeniem PLK jest, aby w 2030 roku system ERTMS został zabudowany co najmniej na wszystkich liniach sieci bazowej TEN-T. Realizacja planowanych prac w perspektywie 2021-2027 jest uwarunkowana dostępnością środków finansowych w ramach nowej perspektywy finansowej, zasad i kryteriów korzystania z instrumentów finansowych UE — zapewnia Mirosław Siemieniec.