Pięć zamiast jednego: nowe przejścia graniczne między Polską a Białorusią dla transportu kontenerowego
Aby uruchomić więcej pociągów między Chinami a Unią Europejską potrzeba otwarcia większej liczby kolejowych przejść granicznych między Białorusią a Polską. Obecnie przejście Brześć — Terespol jest głównym miejscem obsługi pociągów na Nowym Jedwabnym Szlaku. Jednakże powinno być więcej przejść granicznych, nawet pięć aby przyspieszyć ten ruch kolei towarowej.
Pomimo napięć politycznych między Mińskiem a UE spedytorzy i przewoźnicy zaangażowani w transport kontenerów na Nowym Jedwabnym Szlaku ciągle są zainteresowani przewozami przez Białoruś. Tygodniowo przez ten kraj przejeżdża około 100 pociągów kontenerowych na szlakach między Chinami a UE. Zdecydowana większość z nich przejeżdża przez przejście graniczne Brześć — Terespol. Dalszy wzrost ruchu kolejowego między Chinami a UE wymaga większej liczby miejsc przekraczania granicy. Czy będą one otwarte?
Tak, ale bez kontenerów
Ponad dwa lata temu Koleje Białoruskie i PKP PLK, polski zarządca infrastruktury kolejowej, zainicjowały rewitalizację nieczynnego od 2011 roku przejazdu kolejowego Visoko-Litovs — Czeremcha. Obiekt znajduje się około 50 kilometrów na północny zachód od Brześcia. Obie strony zamierzają wykorzystać ten punkt kontrolny do obsługi wagonów z ładunkami masowymi. Umożliwi to odciążenie punktu kontrolnego Brześć — Terespol i wykorzystanie go tylko do przejazdów pociągów z kontenerami. Warto zauważyć, że podobna praktyka występuje obecnie na drogowych przejściach granicznych w okolicach Brześcia. W szczególności brzeski drogowy punkt kontrolny, który znajduje się bliżej miasta, przeznaczony jest dla samochodów osobowych i autobusów, podczas gdy punkt Kozlovichi obsługuje tylko ciężarówki.
Kolejowe przejście graniczne Visoko-Litovsk — Czeremcha ma tory o obu szerokościach 1435 i 1520 mm. Jednocześnie w obiekcie brakuje wydajnych dźwigów do przemieszczania kontenerów między pociągami. Na początku 2019 r. temat ten był omawiany na wspólnych spotkaniach Kolei Białoruskich i PKP PLK. Strony zgodziły się nawet na uruchomienie kolejowego przejścia kontrolnego do końca wspomnianego roku. Jednak ten zamiar się nie spełnił. Na dzień dzisiejszy przyszłość tego przejścia jest niejasna ze względu na brak dialogu między obiema spółkami kolejowymi.
Bezpośrednie połączenie do Białegostoku
Kolejne potencjalne kolejowe przejście graniczne mogłoby zostać otwarte w odległości około 70 kilometrów na południe od Grodna. Jest to opuszczony punkt kontrolny Zubki Białostockie — Bierestowica, który znajduje się na jednotorowej niezelektryfikowanej linii Białystok – Zubki Białostockie. Przed rozpadem Związku Radzieckiego linia ta była aktywnie wykorzystywana do transportu towarów do Polski i Niemiec Wschodnich. Następnie ruch towarowy został zawieszony. Pociągi pasażerskie kursowały do 2000 roku. W 2010 r. linia kolejowa została częściowo rozebrana po stronie polskiej, a mianowicie na odcinku między Waliłymi Lasem a granicą państwową.
W ostatnich latach sytuacja zaczęła się stopniowo zmieniać. Latem 2016 roku pociągi pasażerskie powróciły na zachowany odcinek linii Białystok – Zubki Białostockie, czyli na odcinku Białystok – Waliły. Pociągi kursują sezonowo, latem. Jeśli chodzi o transgraniczny ruch towarowy, również można by go ponownie uruchomić, ale wymaga to inwestycji infrastrukturalnych w celu przywrócenia ponad 8 km torów między Waliłymi Lasem a granicą państwową. Dzięki temu spedytorzy uzyskają nowe bezpośrednie połączenie do Białegostoku, a stamtąd do Warszawy, portów Trójmiasta i całej Polski.
Udany rozwój
Osiągnięto już pewne sukcesy w zakresie rozwoju kolejowych przejść granicznych między Polską a Białorusią. Chodzi o punkty Bruzgi — Kuznica i Svisloch — Siemianówka, które znajdują się w rejonie Grodna. Około 10 lat temu Koleje Białoruskie wraz z partnerami rosyjskimi i polskimi rozpoczęły adaptację tych punktów kontrolnych do obsługi pociągów kontenerowych z Chin do Europy. W lipcu 2012 roku Koleje Białoruskie wspólnie PCC Intermodal i DB Schenker Rail Polska (obecnie DB Cargo Polska) zorganizowały próbną kolejową wysyłkę kontenerów z rejonu Moskwy w Rosji do terminalu intermodalnego w Kutnie w Polsce przez przejście Bruzgi — Kuznica.
Kilka lat temu, w latach 2017-2018, na chińskich mapach ważnych punktów pojawiły się te przejścia graniczne. Obecnie oba przejścia graniczne są wykorzystywane do operacji transgranicznych w ponad połowie swojej przepustowości: przejście Bruzgi — Kuznica ma 41,5 proc. wolnej przepustowości, a punkt Svisloch — Siemianówka – 45 proc. Dlatego Koleje Białoruskie po raz kolejny wezwały spedytorów do przewozu kontenerów przez te lokalizacje.
O przyszłości kolejowych przejść granicznych będziemy dyskutować podczas konferencji „Kolejowe przejścia graniczne – klucz do eksportu i tranzytu”. Oprócz rozmów z ekspertami i przedstawicielami branży możliwy będzie udział w wizycie studyjnej po terminalach przeładunkowych.
Konferencja odbędzie się 20 — 22 października w Małaszewiczach, Janowie Podlaskim i Terespolu. Organizatorami wydarzenia są redakcja IntermodalNews.pl oraz Fundacja ProKolej.
Zapisy na wydarzenie i dodatkowe informacje:
mail: malaszewicze@kolej365.pl
https://kolej365.pl/kolejowe-przejscia-graniczne/
Zapraszamy!