Wprowadzenie e-CMR niezbędne ale problematyczne – raport z badania
Autor: dr inż. Justyna Świeboda, Polski Instytut Transportu Drogowego
Cyfryzacja i automatyzacja to pojęcia, które w ostatnim czasie pojawiają się najczęściej na rynku logistycznym. Branża TSL skupiona jest na tym, by coraz więcej procesów przenosić do systemów informatycznych. Z kolei automatyzacja ma pomóc w optymalizacji tych procesów. W transporcie drogowym dużo mówi się o visibility, czyli monitorowaniu ładunków w czasie rzeczywistym. A jak sytuacja wygląda z elektroniczną dokumentacją np. e-CMR?
Polski Instytut Transportu Drogowego od stycznia do marca 2021 roku przeprowadził badania, które miały na celu pokazanie czy przedstawiciele branży TSL chcą wprowadzenia elektronicznego listu przewozowego. W przeprowadzonym badaniu zapytano również kierowców o to, jak to jest obecnie z jakością informacji w listach przewozowych CMR. Wyniki w raporcie Elektroniczny list przewozowy E-CMR są dość zaskakujące.
List Przewozowy był historycznie dokumentem, który stanowił fizyczną podstawę do kontroli zgodności przewożonego towaru w zakresie jego stanu, jak również dotrzymania warunków umowy przewozowej. Z perspektywy czasu wydaje się to być reliktem. Kierowca coraz rzadziej uczestniczy w procesie za i rozładunku – podkreśla Paweł Trębicki, Inter IKEA Group Business Development Manager Americas – Category Area Transport Land
Branża TSL niezdecydowana
Badania pokazały, że na 10 kierowców, tylko 6 otrzymuje wypełniony list przewozowy od załadowcy. Pozostali wypełniają go samodzielnie. Trzeba jasno zaznaczyć, że nie należy to do obowiązków kierowców.
Coraz częściej w życiu codziennym korzystamy z różnego rodzaju aplikacji. Logistyka 4.0 już wkroczyła na rynek polski. Jak zatem sytuacja ma się w transporcie drogowym? Otóż 6 na 10 logistyków oraz 8 na 10 spedytorów wypełniają list przewozowy ręcznie. To zdecydowanie za dużo. Ci, którzy wypełniają list przewozowy korzystają z MS Office, ERP, TMS, czy własnego oprogramowania.
Nie jest tajemnicą, że niebawem w większości firm powstanie elektroniczny obieg dokumentów. Co prawda nie wszystkie kraje europejskie są na to gotowe, ale sądzę, że to kwestia czasu. Digitalizacja dokumentów przewozowych niesie z sobą wielkie możliwości. Pozwala obniżyć koszty i przyspieszyć obieg informacji oraz płatności.- wskazuje Kamil Sarna, Branch Manager Gruber Logistics Sp. z o.o.
Najbardziej wprowadzenia listu przewozowego chcą logistycy i kierowcy. Wyniki wśród kierowców nie są zaskakujące, gdyż to właśnie oni w większości wypełniają listy przewozowe. Spedytorzy są niezdecydowani, połowa ankietowanych chce, a połowa nie chce wprowadzenia e-CMR. Jednakże wszyscy są zgodni – wprowadzenie listu zmniejszy liczbę popełnianych błędów a także skróci czas obsługi.
Musimy pamiętać, że aktualnie najbardziej znaczącą rolę odgrywają załadowcy – klienci. Przeważnie to przewoźnik musi się dostosować do wymogów załadowcy/klienta. I tak jak w przypadku transportu on-line tzw. visibillity, tak dla CMR nadejdzie czas na cyfryzację – komentuje Mariola Glinka, Dyrektor Operacyjny Transsped Sp. z o.o. Sp. k.
Listy przewozowe CMR są niekompletne
70% kierowców biorących udział w badaniu twierdzi, że niekompletnych jest od 1 do 5 listów przewozowych. Zdaniem tylko 10% kierowców wszystkie listy przewozowe zawierały wszystkie niezbędne dane. To jest zdecydowanie za mało. Można zatem stwierdzić, że e-CMR może być sposobem na wyeliminowanie błędów, czy tego typu sytuacji. Wg opinii kierowców tylko 25% listów przewozowych jest czytelnych. Jest to spowodowane oczywiście tym, ze większość listów przewozowych jest wypełnianych ręcznie.
– Z własnego pola działań operacyjnych mogę stwierdzić, iż błędy w dokumentach CMR zdarzają się nagminnie. Brak adresów, brak dokładnych danych ilościowych, czy jakościowych. Strach pomyśleć, co byłoby w przypadku wpisania w CMR 5 palet laptopów w transporcie, a przyjechałoby 6? Dlatego wyniki ankiety są dla mnie jak najbardziej zrozumiałe – ocenia Mariola Glinka, Dyrektor Operacyjny Transsped Sp. z o.o. Sp. k.
Kierowcy na list przewozowy najczęściej czekają pomiędzy 15, a 30 minut – co znacznie wydłuża proces transportowy i przekłada się na realne straty po stronie przewoźników. Jako przyczyny opóźnień wymieniają: kolejki, brak czasu (osoby odpowiedzialnej za wyplenienie listu), czy biurokrację.
e-CMR to przyszłość
Wprowadzenie e-CMR jest niezbędne, ale również problematyczne. Wg opinii Jakuba Pruchniewicza, Kierownika Działu Transportu w Grupie CCC, problem tkwi w procesie legislacyjnym. – Wprowadzenie eCMR jest z pewnością bardzo ciekawą inicjatywą, która może przynieść korzyści dla całego sektora. Jednak, aby całkowicie zastąpić papierową formę listu niezbędne jest, aby wszystkie kraje działające w ramach Konwencji CMR, przystąpiły do protokołu dodatkowego eCMR. Czeka nas więc złożony proces legislacyjny, który poprzedzić powinny dyskusje i konsultacje. Wyniki badania i publikacja tego raportu, to okazja dla branży do rozpoczęcia debaty na ten temat – wskazuje Jakub Pruchniewicz.
Z kolei Łukasz Lenkiewicz Commercial & Operations Director Sawa Logistics Sp. z o.o. twierdzi, że e-CMR to przyszłość, ale nie wszyscy będą korzystać z tej możliwości. – E-CMR to bezsprzeczna przyszłość. Oczywiście będą nadal użytkownicy papieru i długopisu, którzy na kolanie będą skrobać dane. Ich istnienie będzie nas pewnie kiedyś raziło, jak dziś ciężarówki EURO3 lub starsze, ale czas sam załatwi sprawę. Niewątpliwie cyfryzacja CMR na równi z całą dokumentacją około transportową, jest bardzo potrzebna. Ułatwia ona obieg dokumentacji, skraca czas oczekiwania na płatność, eliminuje potencjalne zawieruszenie, etc. – stwierdził. W podobnym tonie wypowiedział się Wojciech Lipiński, Prezes Zarządu GRAND Sp. z o.o. Sp. K.. W jego ocenie e-CMR nie jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania. – Z punktu widzenia praktyka – czy da się żyć z analogowym listem przewozowym – TAK, czy utrudnia mi to życie – NIE, czy byłoby łatwiej posługiwać się elektroniczną wersją LP – zdecydowanie TAK, czy jest to bliska przyszłość – raczej NIE – zaznacza.
Pełna treść raportu Elektroniczny list przewozowy E-CMR wydanego przez Polski Instytut Transportu Drogowego znajdą Państwo na stronie https://pitd.org.pl/wp-content/uploads/2021/06/Elektroniczny-list-przewozowy-E-CMR.pdf