Ministerstwo Infrastruktury analizuje propozycje UTK ws. opłat w morskich terminalach kontenerowych
Urząd Transportu Kolejowego zaproponował zmiany prawne, które uregulują kwestie opłat manipulacyjnych pobieranych prze operatorów morskich terminali kontenerowych. Zgodnie z propozycją udostępnianie obiektów infrastruktury usługowej aplikantom regulowane będzie podobnie jak w przypadku infrastruktury kolejowej. Propozycje są przedmiotem analiz w Ministerstwie Infrastruktury.

Propozycja UTK jest wynikiem kontrowersji jakie narosły wokół pobierania przez operatora terminalu DTC Gdańsk opłaty manipulacyjnej od operatorów intermodalnych. W tej sprawie interweniowała m.in. Polska Izba Spedycji i Logistyki, a Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów opublikował stanowisko, w którym stwierdził, że problem ten wymaga rozwiązania systemowego. W efekcie Prezes UTK zwrócił się do Ministra Infrastruktury o dokonanie stosownych zmian w przepisach.
Kontrowersje wokół pobierania opłaty manipulacyjnej pojawiły się po nowelizacji Ustawy o transporcie kolejowym, która weszła w życie w 2018 r. Wg UTK istota problemu opiera się na zdefiniowaniu kto jest uprawniony do dostępu do obiektu infrastruktury usługowej (OIU) w trybie ustawy o transporcie kolejowym.
— Obecne brzmienie przepisów dotyczących udostępniania obiektów infrastruktury usługowej, dotyczy jedynie relacji operatorów OIU z przewoźnikami kolejowymi. Wobec tego nadzór Prezesa UTK obejmuje udostępnianie OIU przewoźnikom kolejowym. Tymczasem podmioty od których pobierana jest opłata manipulacyjna, w rozumieniu przepisów ustawy o transporcie kolejowym należałoby zaliczyć do aplikantów – to m.in. spedytorzy, nadawcy ładunków czy operatorzy transportu intermodalnego — wyjaśnił Tomasz Frankowski, naczelnik wydziału komunikacji UTK.
Nowe możliwości regulatora
Proponowana zmiana dotyczy przeredagowania przepisów dotyczących OIU, aby podobnie jak przy udostępnianiu infrastruktury kolejowej zasady udostępniania tych obiektów obejmowały również zasady ich udostępniania aplikantom. — Byłoby to zgodne z unijnymi przepisami bowiem, Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2017/2177 z dnia 22 listopada 2017 r. w sprawie dostępu do OIU i usług związanych z koleją daje możliwość wprowadzenia szerszego katalogu podmiotów mających prawo do wnioskowania o dostęp do usług świadczonych w OIU. Wprowadzenie zaproponowanych zmian umożliwi podjęcie działań na podstawie ewentualnych skarg aplikantów korzystających z usług w terminalach znajdujących się w portach morskich. W przypadku stwierdzenia naruszeń przepisów z zakresu kolejnictwa, Prezes UTK będzie miał również możliwość przeprowadzenia postępowania administracyjnego oraz wydania decyzji nakazującej wprowadzenie zmian w cenniku kierowanym do aplikanta — zapewnił Tomasz Frankowski.
Propozycje zmian w przepisach są obecnie przedmiotem analiz w Ministerstwie Infrastruktury. — Obecnie w Ministerstwie Infrastruktury analizowane są propozycje legislacyjne dot. cenników operatorów morskich terminali kontenerowych, które zostały przekazane przez Urząd Transportu Kolejowego. MI pracuje nad wdrożeniem takich rozwiązań, które pozwolą usprawnić i ułatwić funkcjonowanie transportu intermodalnego — skomentował Szymon Huptyś, rzecznik prasowy Ministerstwa Infrastruktury.
Inicjatywę UTK z zadowoleniem przyjęli przedstawiciele sektora intermodalnego. — Propozycje zmian przedstawione przez UTK i sygnalizowane przez Ministerstwo Infrastruktury wychodzą naprzeciw oczekiwaniom środowiska spedytorów i operatorów intermodalnych. Idą one w kierunki określenia transparentnych zasad korzystania z portowej infrastruktury kolejowej. Regulacje te objęłyby nie tylko przewoźników kolejowych, ale również tzw. Aplikantów będących organizatorami usługi intermodalnej i są zgodne z prawem unijnym. Pozwolą one zakończyć dotkliwy spór dotyczący pobierania tzw. opłat manipulacyjnych przez terminale kontenerowe, głównie DCT, które zdaniem spedytorów są bezpodstawne i stanowią dla nich istotny ciężar,na co zwrócił m.in. w swoim stanowisku uwagę UOKiK, który badał tą sprawę — skomentował Marek Tarczyński, przewodniczący rady Polskiej Izby Spedycji i Logistyki.
Podobnie kometuje to PCC Intermodal, który był jednym z operatorów protestującej przeciwko opłacie manipulacyjnej. Spólka zapewnia, że popiera możliwie pełną liberalizacji na rynku usług logistyczno-transportowych, lecz w pewnych okolicznościach jej zdaniem konieczne są regulacje. — Na przykład kiedy jeden z podmiotów osiąga pozycję dominującą i tej pozycji nadużywa – niezbędna jest interwencja regulatora rynku. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w przypadku „opłaty manipulacyjnej” stosowanej przez DCT Gdańsk w stosunku do operatorów intermodalnych. Gdyby tego typu opłatę DCT stosował w stosunku do przewoźników kolejowych, to już dawno interweniowałby w tej sprawie Urząd Transportu Kolejowego. Ponieważ opłata manipulacyjna narzucana jest operatorom intermodalnym, a nie przewoźnikom kolejowym, to UTK ma póki co związane ręce. Wierzymy więc, że zmiany legislacyjne w tym zakresie przyczynią się do szybkiego rozwiązania problemu „opłaty manipulacyjnej” i tym samym zapewnienia równego dostępu do infrastruktury i równego traktowania przez DCT operatorów kolejowych i drogowych. Nie ulega przecież wątpliwości, że operatorzy intermodalni powinni podlegać tym samym zasadom i mechanizmom ochrony co przewoźnicy kolejowi i powinni ponosić opłaty tylko za te usługi terminalowe, które zamawiają i z których faktycznie korzystają — komentuje Monika Konsor-Fąferek, dyrektor ds. Marketingu i Rozwoju PCC Intermodal.
Gotowość do dialogu
Z kolei przedstawiciel DCT Gdańsk w komentarzu przesłanym redakcji zapewnia, że operator morskiego terminala jest gotowy do dalszej dyskusji o możliwej regulacji zasad dostępu do infrastruktury usługowej.
— DCT podlega pod nadzór Urzędu Transportu Kolejowego i spółka w pełni stosuje się do wszystkich tych przepisów. DCT nie jest stroną w szczegółach jakichkolwiek zmian proponowanych w przepisach dotyczących OIU, ale pozostaje otwarte na dalsze dyskusje odnośnie wszelkich mechanizmów regulacyjnych dotyczących pobierania opłat za dostęp do infrastruktury. Terminal DCT nie pobiera i nigdy nie pobierał opłaty za dostęp do infrastruktury, choć prawo pozwala spółce na wprowadzenie takiej opłaty. DCT pobiera „opłatę manipulacyjną”, która jest opłatą za usługi świadczone na rzecz operatorów kolejowych w zakresie zarządzania pociągami przyjeżdżającymi na naszą bocznicę kolejową; opłata ta była przedmiotem niedawnego sporu z dwoma operatorami. Na ten moment, DCT może poinformować, że jeden operator niedawno uregulował wszystkie zaległe opłaty za lata 2019 i 2020 oraz uzgodnił opłaty za rok 2021. Spór z drugim operatorem zakończył się sprawą sądową, która w pierwszej instancji została rozstrzygnięta w pełni na korzyść DCT i mamy nadzieję, że ta sprawa również zostanie wkrótce rozwiązana — napisał przedstawiciel DCT w komentarzu dla IntermodalNews.pl.
DCT Gdańsk zapewnia, że rozwój zrównoważonego transportu ładunków z terminalu jest jednym z piorytetów spółki. Operator największego morskiego terminalu kontenerowego w Polsce chce zwiększenia udziału kolejo w przewozach ładunków z i do tego portu
— DCT mocno wierzy w dalszy rozwój usług kolejowych w Polsce w celu poprawy efektywności usług nie tylko dla polskich importerów i eksporterów, ale także w celu umożliwienia ładunkom z sąsiednich krajów pozbawionych dostępu do morza korzystania z polskich usług intermodalnych. W przypadku przewozów lądowych, transport kolejowy ma niższy ślad węglowy niż transport drogowy i dlatego jest kluczowym elementem w redukcji emisji w łańcuchu dostaw, na czym DCT szczególnie zależy. Dając wyraz powyższemu, w 2021 r. DCT zakończy program podwojenia zdolności przeładunkowych na kolei do ponad 5 km torów — komentuje DCT.