We wrześniu rozpoczęło się globalne ożywienie w portach kontenerowych
W portach świata trwa wyścig z czasem, by odrobić spadek przeładunków z pierwszego półrocza, spowodowany covid-19. Z nielicznymi wyjątkami to się nie uda, jak stwierdzają zarządy portów przedstawiające comiesięczne wyniki. Wśród „wyjątków” będzie prawdopodobnie Port Gdynia.

Spróbowaliśmy zestawić dostępne dane o przeładunkach po trzech kwartałach lub po 10 miesiącach w głównych portach w Europie z terminalami kontenerowymi.
Ogólny wniosek jest taki, że gros z nich z pewnością ma za sobą okres dwucyfrowych spadków. Obecnie toczą walkę o jak najniższą różnicę wobec poziomu przeładunków uzyskanych w 2019 r.
Globalny indeks przeładunków
We wrześniu 2020 r. indeks przeładunków portów z terminalami kontenerowymi na świecie pozostawał „prawie w stagnacji”, notując nieznaczny wzrost o 0,3 proc. w porównaniu z sierpniem, ale był już wyższy o 2,3 proc. w porównaniu z wrześniem 2019 r. – wynika z The Drewry Container Port Throughput Indices (DCPTI).
Był to zarazem pierwszy w br. wzrost rok do roku tego indeksu, co wskazuje właśnie na przełamanie we wrześniu spadkowej tendencji obrotów i na to, że wreszcie rozpoczęło się ożywienie w sektorze portowym. Dla niektórych portów rodzi nadzieję na odrobienie strat, jakie spowodowała wcześniej pandemia koronawirusa. Wskaźnik DCPTI dla świata wynosił we
wrześniu ok. 138 pkt., wydobywając się z poziomu 109 pkt. w lutym br.
Indeks DCPTI wskazuje na wzrost lub spadek wolumenu przeładunków miesięcznych dla 235 portów na całym świecie, mających ponad 75 proc. udział w globalnych obrotach liczonych tonażowo. Punktem bazowym dla indeksu ogólnego i szczegółowych jest styczeń 2012 r. (100 pkt.).
Chiny, z ok. 40 proc. udziałem w globalnych przeładunkach, zanotowały we wrześniu br. ich wzrost o 0,6 proc. w porównaniu z sierpniem br. i o ponad 5,8 proc. wzrost w relacji rdr. Porty tego regionu są już od lipca liderem ożywienia przeładunków po covid-19. We wrześniu indeks DCPTI osiągnął tam 151,8 pkt., czyli znacznie wyższy niż średnia globalna.
Indeks przepustowości pozostałych portów w Azji (z wyjątkiem Chin) pozostał w stagnacji we wrześniu w relacji do sierpnia, ale był o 2 proc. wyższy niż we wrześniu 2019 r. Najbardziej do tego rocznego wzrostu przyczyniły się trzy duże centra regionu: Singapur, Tanjung Pelepas i Port Klang.
We wrześniu wzrosła także w ujęciu miesiąc/miesiąc, jak i rdr przepustowość portów kontenerowych Ameryki Północnej. Indeks DCPTI osiągnął dla nich 151,2 punktów, a wiele portów, w tym Long Beach, Seattle i Montreal, wykazały w raportach już wysokie miesięczne zyski.
Wzrost indeksu we wrześniu o 2 proc. w porównaniach rdr zanotowały ponadto porty Bliskiego Wschodu i Azji Południowej, natomiast spadki porty: Ameryki Południowej (o 13,3 proc.), Oceanii (- 4,5 proc.) i Afryki (- 5 proc.).
Według Container Trades Statisics, we wrześniu br. przewieziono na świecie 14,72 mln TEU towarów, tj. o 6,9 proc. więcej niż we wrześniu 2019 r. (13,76 mln TEU).Wolumen towarów przewieziony we wrześniu br. był niewiele mniejszy od najlepszego w tym roku lipca (14,82 mln TEU), kiedy to handel międzynarodowy wystrzelił po zniesieniu blokad spowodowanych przez covid-19 w drugim kwartale.Łącznie w pierwszych trzech kwartałach br. transport morski przewiózł ok. 166 mln TEU.
Jak wypada Europa?
Niestety, mieszane są wnioski z DCPTI dla portów w Europie. We wrześniu indeks ten miał wartość 116 pkt., nieznacznie wzrastając (o 0,4 proc.) w porównaniu z sierpniem 2020 r., ale zarazem był o 2,7 proc. (o 3,2 pp) mniejszy w porównaniach rok do roku.
„W miarę jak weszliśmy w czwarty kwartał, region zmaga się z drugą falą covid-19, a także rosnącym poziomem zatłoczenia portów, który nadal hamował wzrost wolumenów w portach”, wynika z analizy Drewry.

Niestety, spośród największych portów w Europie ok. 40 proc. nie przedstawia publicznie danych statystycznych o obrotach.
Z dostępnych informacji wynika, że najmniej skutki covid-19 odczuły porty: Antwerpia (spadek ogólnych przeładunków po trzech kwartałach o 2,8 proc. i tylko o 0,1 proc. towarów skonteneryzowanych) i Algeciras (odpowiednio: -3 proc. i -1,6 proc.). Istnieje duże prawdopodobieństwo, że dzięki wzrostowi przeładunków rdr w IV kwartale, cały 2020 rok zakończą one z dodatnim wolumenem obrotów towarów.
Na podobny wynik może liczyć Port Gdynia. Po 10 miesiącach odnotował 1,6 proc. wzrost rdr przeładunków ogółem, w tym tylko o 1 proc. mniejszy wolumen obrotów towarów skonteneryzowanych (743 tys. TEU). Po 11 miesiącach wzrost rdr przeładunków wynosi już 2,3 proc.
Na drugim biegunie wśród analizowanych przez nas największych portów w Europie są: Barcelona (-17,6 proc. ogólnego wolumenu przeładunków, – 19 proc. ładunków w kontenerach), Genua (odpowiednio: -15,8 oraz -9,4 proc.) i Hamburg (-10,7 i -9,9 proc.).
Gdańsk znajduje się w tym gronie mniej więcej w połowie stawki. Po 10 miesiącach miał 8,6 proc. mniejsze przeładunki niż w 2019 r. Przeładunki towarów w kontenerach po 9 miesiącach były o 4,9 proc. mniejsze (ujęte tonażowe).
Zła kondycja portów wschodniego Bałtyku
Sytuacja tych i pozostałych portów zależy m.in. od struktury przeładunków, w tym wielkości udziału ładunków masowych i paliw płynnych (te notują duże spadki) wobec towarów w kontenerach.
Ogólnie, porty uniwersalne, o zróżnicowanej strukturze, notują większe spadki, niż te z dużym udziałem drobnicy skonteneryzowanej lub ro-ro. W szczególności zmalał w tym roku znacznie popyt na ropę, węgiel i rudy żelaza, tym samym na ich transport morski, podczas gdy rosną obroty światowego handlu towarami przetworzonymi, w efekcie czego globalny transport ładunków skonteneryzowanych w 2020 r. nie powinien być mniejszy niż o 3-4 proc. w porównaniu do 2019 r.
Na trafność tych opinii wskazują wyniki portów wschodniego Bałtyku, których kondycja w dużym stopniu zależy od towarów masowych i płynnych. Niektóre z nich przeżywają załamanie, jak np. Ventpils (Windawa), ze spadkiem przeładunków o 42 proc., czy Ryga (-26 proc.).

Czytaj również:
W listopadzie wzrosły przeładunki Portu Gdynia
Spedytorzy poszukują pustych kontenerów, a indeks dostępności (CAx) pikuje