M. Antonowicz: Rozwój korytarzy transportowych priorytetem OSŻD
Rozwój i udoskonalenie międzynarodowych przewozów kolejowych w tym intermodalnych między Europą a Azją jest najważniejszym celem Organizacji Współpracy Kolei (OSŻD) – uważa przewodniczący tej organizacji prof. Mirosław Antonowicz.

Jakie priorytety i najważniejsze zadania widzi Pan dla OSŻD?
Priorytetem OSŻD pozostaje nadal jej działalność statutowa, tj. doskonalenie przewozów kolejowych między Europą i Azją. Są to działania w sferze infrastruktury – głownie rozwój sieci korytarzy transportowych OSŻD w zakresie usprawnienia funkcjonowania 13 kolejowych korytarzy transportowych OSŻD, które zapewniają nieprzerwane przewozy między Europą a Azją i należą do priorytetowych projektów inwestycyjnych w zakresie rozwoju kolei we wszystkich krajach członkowskich OSŻD. Jednocześnie szczególną uwagę zwraca się na rozwój transportu kontenerowego i multimodalnego, ponieważ to właśnie te rodzaje transportu są najbardziej wydajne i konkurencyjne oraz odpowiadają wyzwaniom w ramach inicjatywy „Jeden pas, jedna droga”.
Drugim ważnym kierunkiem są działania zwiększające konkurencyjność oferty przewozowej czemu sprzyjają zarówno doskonalenie połączeń jak i rozszerzanie zakresu usług. Są to działania stale prowadzone w OSŻD, przewidywane w programach i planach pracy OSŻD. Do priorytetowych kierunków działalności OSŻD zalicza się między innymi:
- rozwój i doskonalenie międzynarodowych przewozów kolejowych, przede wszystkim w komunikacji między Europa i Azją, włącznie z przewozami kombinowanymi
- kształtowanie uzgodnionej polityki transportowej w dziedzinie międzynarodowych przewozów kolejowych, opracowywanie strategii działalności transportu kolejowego, a także działalności OSŻD;
- doskonalenie międzynarodowego prawa transportowego, prowadzenie spraw Umowy o międzynarodowej kolejowej komunikacji pasażerskiej (SMPS), Umowy o międzynarodowej kolejowej komunikacji towarowej (SMGS), a także innych prawnych, taryfowych (ЕТТ, МТТ, МPТ) oraz normatywno-technicznych dokumentów, związanych międzynarodowymi przewozami kolejowymi (PPW, PGW, Przepisy o rozliczeniach finansowych, Fiszki);
- opracowanie i przyjęcie tekstu Konwencji o bezpośredniej międzynarodowej komunikacji kolejowej.
Dziś OSŻD zrzesza 29 krajów świata, zamieszkałych przez prawie 2 miliardy ludzi i zajmujących powierzchnię około 37 milionów km². Łączna długość kolei krajów członkowskich OSŻD wynosi około 300 tysięcy kilometrów, którymi rocznie przewozi się około 5,5 miliarda pasażerów i 5,5 miliarda ton ładunków.
Jakie działania są niezbędne w celu usprawnienia transportu intermodalnego na Nowym Jedwabnym Szlaku?
Niezbędne jest kontynuowanie programu modernizacji linii, przejść granicznych, a także doskonalenie samego procesu przewozowego, usuwania wąskich gardeł w zakresie techniczno-eksploatacyjnym. Są to działania prowadzone na wielu korytarzach transportowych OSŻD. Wielka uwaga poświęcona jest Nowemu Jedwabnemu Szlakowi przez państwa członkowskie. OSŻD sprzyja inicjatywom ze strony klientów i przewoźników. W ciągu ostatnich lat w przestrzeni OSŻD systematycznie rośnie liczba regularnych pociągów kontenerowych i pociągów typu piggyback kursujących między Chinami a krajami europejskimi, podczas gdy zasięg samego multimodalnego transportu kontenerowego rozszerza się Wstępują nowe kraje np. Korea Południowa. Sprzyja temu ujednolicony list przewozowy CIM / SMGS który jest coraz częściej wprowadzany, co pozwala znacznie ograniczyć czas przekraczania granic pomiędzy różnymi strefami obowiązywania prawa transportowego. W związku z wejściem w życie elektronicznej wersji listu przewozowego CIM / SMGS od 1 lipca 2019 r. spółki kolejowe państw członkowskich OSŻD aktywnie pracują nad wykorzystaniem jej jako podstawy do transgranicznego ruchu kontenerowego w połączeniu w obu kierunkach na linii Chiny – Europa. W skali globalnej znacznie przyspieszył proces przechodzenia na technologie cyfrowe w transporcie i logistyce – od wprowadzenia elektronicznych tranzytowych zgłoszeń celnych i listów przewozowych po realizację obiecujących projektów w takich obszarach jak elektroniczne „giełdy taboru”, „pociągi elektroniczne”, elektroniczne systemy sprzedaży biletów i rezerwacji miejsc itd.
Jakie znaczenie ma współpraca międzyrządowa w tworzeniu transportowych korytarzy na szlakach transeuroazjatyckich?
Współpraca międzyrządowa ma zasadnicze znaczenie w tworzeniu korytarzy transportowych w regionie Euroazji. Bez porozumienia na tym szczeblu nie byłoby możliwe wytyczanie nowych szlaków. Inicjatywa przychodzi od przedsiębiorstw kolejowych. W rozwiązywaniu różnorodnych zadań bardzo pomaga ścisła i owocna współpraca z organizacjami międzynarodowymi, zwłaszcza z Europejską Komisją Gospodarczą ONZ (ECE), Komisją Gospodarczo-Społeczną Narodów Zjednoczonych ds. Azji i Pacyfiku (UNESCAP), Międzyrządową Organizacją Międzynarodowych Przewozów Kolejami (OTIF), Unią Europejską (EU), Międzynarodowym Komitetem ds. Transportu Kolejowego (CIT), Europejską Agencją Kolejową ( ERA), Radą koordynacyjną ds. przewozów magistralą transsyberyjską (CCTT), Międzynarodowym Związkiem Kolei (UIC), Euroazjatycką Unią Gospodarczą (EAEU), Radą Transportu Kolejowego Krajów-Uczestników Wspólnoty (CCRT), Światową Organizacją Celną (WCO), Światowym Związkiem Pocztowym (UPU), Międzynarodową Federacją Zrzeszeń Spedytorów (FIATA), Międzynarodową Transkaspijską Trasą Transportową (TMTM) i Organizacją Współpracy Gospodarczej (ECO).
Dogłębne zrozumienie globalnych procesów i wymagań w zakresie podwyższania poziomu ochrony środowiska i efektywności energetycznej, jakie obecnie zachodzą, pozwala na zwiększenie znaczenia kolei OSŻD w rozwoju transportu międzynarodowego.