Komisja Europejska proponuje przyjęcie umów Mercosur i Meksyku
Komisja Europejska przedstawiła Radzie swoje propozycje dotyczące podpisania i zawarcia dwu umów: o partnerstwie UE – Mercosur (EMPA) oraz zmodernizowanej umowy globalnej UE – Meksyk (MGA). Są one „kluczowym elementem strategii UE, której celem jest dywersyfikacja stosunków handlowych i wzmocnienie więzi gospodarczych i politycznych z partnerami o podobnych poglądach na całym świecie”, stwierdza KE.
Mercosur jest organizacją tworzącą wspólny rynek krajów Ameryki Południowej: Argentyny, Brazylii, Paragwaju, Urugwaju, Boliwii i Wenezueli (została zawieszona w prawach członka od 2016 r.). Poza nią pozostaje Meksyk, stowarzyszony z USA i Kanadą Północnoamerykańskim Układem o Wolnym Handlu (NAFTA).
UE szuka alternatyw
Obie umowy – EMPA i MGA – wpisują się w unijną strategię dywersyfikacji rynków zbytu. Jej realizacja nabrała przyspieszenia po zmianach w polityce celnej USA, najważniejszego partnera handlowego UE. UE ma już dobrą pozycję na rynkach Mercosuru. Jest drugim co do wielkości partnerem handlowym tej organizacji w obrotach towarowych i usługami oraz pierwszym źródłem zagranicznych inwestycji bezpośrednich. Wśród celów zacieśnienia współpracy – obok głównego, rozszerzenia wymiany handlowej – jest „wzmocnienie łańcuchów wartości i pomoc UE w poszerzeniu zakresu wiarygodnych źródeł kluczowych surowców i materiałów”, informuje KE.
Nowe możliwości eksportowe i inwestycyjne UE
KE rekomenduje obie umowy podkreślając, że „stworzą największą na świecie strefę wolnego handlu, obejmującą rynek ponad 700 mln konsumentów”. Dzięki temu otworzą się „możliwości eksportowe o wartości miliardów euro dla przedsiębiorstw UE każdej wielkości”. Po ratyfikacji umów EMPA i MGA firmy z UE będą miały przewagę „pierwszego gracza” na rynkach tych krajów, bowiem większość innych krajów boryka się z wysokimi taryfami i barierami handlowymi, podkreśla KE. Szacuje, że roczny eksport UE do Mercosuru może się zwiększyć nawet o 39 proc. (o 49 mld euro), „wspierając ponad 440 tys. miejsc pracy w całej Europie”.
Według Komisji dzięki umowie z Mercosurem cła tej organizacji na eksport z UE spadną, w tym na samochody (obecnie 35 proc.), maszyny (14-20 proc.) i produkty farmaceutyczne (do 14 proc.). W przypadku Meksyku umowa zniesie „pozostałe cła zaporowe” na eksport unijnych produktów rolno-spożywczych, z których niektóre sięgają 100 proc.
Obie umowy ułatwią firmom z UE „inwestowanie w kluczowe łańcuchy dostaw, w tym w surowce krytyczne i towary pokrewne”. Przykładowo, Meksyk jest czołowym dostawcą fluorytu (wykorzystywanego w szerokiej gamie procesów chemicznych, stalowych i ceramicznych), bizmutu (wykorzystywanego w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym) oraz antymonu (wykorzystywanego np. w środkach zmniejszających palność, akumulatorach kwasowo-ołowiowych, szkle i ceramice).
KE podkreśla, że umowy zapewnią jednocześnie „wysoki poziom ochrony środowiska i pracy. Może to odegrać kluczową rolę w promowaniu zielonej i cyfrowej transformacji gospodarczej obu regionów, zapewniając jednocześnie przewidywalne i stabilne łańcuchy dostaw”.
Problem sektorowy
Problemem są protesty płynące z unijnego sektora rolnego, głównie francuskiego i polskiego. Lobbyści obawiają się napływu tańszych produktów rolno-spożywczych, choć głównym argumentem „przeciw” jest nieprzestrzeganie norm unijnych przez producentów Mercosur. Bruksela uwzględniła jednak te głosy krytyczne i proponuje rozwiązania. W dodatku lobbujący z obu krajów nie zbudowali jednak mniejszości blokującej.
Oto argumenty KE:
Po pierwsze, UE ogranicza preferencyjny import produktów rolno-spożywczych z Mercosuru do ułamka jej produkcji UE (np. 1,5 proc. w przypadku wołowiny i 1,3 proc. w przypadku drobiu). Po drugie, wzrośnie eksport produktów rolno-spożywczych z UE do Mercosuru o prawie 50 proc., ponieważ umowa obniża wysokie cła na kluczowe unijne produkty rolno-spożywcze, w szczególności: wino i napoje spirytusowe (do 35 proc.), czekoladę (20 proc.) i oliwę z oliwek (10 proc.). Umowa wesprze również wzrost eksportu tradycyjnych, wysokiej jakości unijnych produktów rolno-spożywczych, a ponadto położy kres nieuczciwej konkurencji ze strony produktów Mercosuru i Meksyku, które imitują autentyczne produkty UE, poprzez ochronę 344 unijnych oznaczeń geograficznych.
Po trzecie, UE ustanowi „solidne zabezpieczenia chroniące wrażliwe produkty europejskie przed jakimkolwiek szkodliwym wzrostem importu z Mercosuru”. Co to oznacza?m„Hamulcem bezpieczeństwa” (zgodnie z propozycją polskiego komisarza ds. budżetu Piotra Serafina) będzie nowy akt prawy, uwzględniający możliwość wystąpienia „dużego wzrostu” importu do UE z krajów Mercosuru, co będzie niosło niekorzystne zmiany dla rynku danego kraju UE. Komisja ma monitorować wrażliwe rynki i co pół roku informować kraje członkowskie, czy nie doszło do zaburzeń. Gdyby zostały poszkodowane określone rynki, KE zapowiada możliwość rekompensat dla lokalnych producentów. Do ich wypłaty na lata po 2027 r. wyodrębniony będzie budżet (300 mld euro). Komisja wprowadza również nową Sieć Bezpieczeństwa Jedności (Unity Safety Net) na środki kryzysowe, o łącznej wartości 6,3 mld euro.
Co dalej?
Z powyższych problemów płynących z sektora rolnego procedura ratyfikacji obu umów zostanie rozbita na dwie części. Sprawy, co do których kompetencje decyzyjne należą do państw członkowskich będą poddane głosowaniu w krajowych parlamentach. Natomiast „części handlowe” obu umów, leżące w wyłącznej kompetencji UE, zostaną poddane głosowaniu w Parlamencie Europejskim i w Radzie UE. Do decyzji Rady w tej sprawie wystarczy większość kwalifikowana, czyli co najmniej 15 państw stanowiących 65 proc. ludności UE.
Możliwość komentowania została wyłączona.
