Khatanga opuściła Port Gdynia po ośmiu latach
W Porcie Gdynia zakończyła się skomplikowana operacja usunięcia jednostki Khatanga. Po ośmiu latach obecności w basenie portowym statek wyruszył w rejs do stoczni złomowej w Danii, gdzie zostanie zutylizowany zgodnie z unijnymi normami, ponieważ został formalnie uznany za odpad stwarzający zagrożenie.

Khatanga weszła do gdyńskiego portu 2 października 2017 roku w celach remontowo-naprawczych. Planowano realizację tych prac w Stoczni Remontowej NAUTA SA. Kilka dni później, po kontroli przeprowadzonej przez Inspektorat Państwa Portu, Urząd Morski w Gdyni wydał decyzję o zatrzymaniu jednostki w porcie. Wkrótce remont został wstrzymany z powodu ogłoszenia upadłości armatora – rosyjskiej firmy Murmansk Shipping Company. Po tym jednostka przez lata pozostawała w porcie jako mienie o nieuregulowanym statusie prawnym, bez jasności co do podmiotu odpowiedzialnego za jej stan techniczny.
Zarząd Morskiego Portu Gdynia SA, we współpracy z właściwymi instytucjami, podejmował działania mające na celu uporządkowanie prawnej sytuacji jednostki. W grudniu 2024 roku Urząd Morski w Gdyni wydał zarządzenie usunięcia statku z portu, uznając go za odpad stwarzający ryzyko dla żeglugi i środowiska. Od tego momentu prowadzono intensywne przygotowania do wyprowadzenia statku z portu.
Procedura wyprowadzenia jednostki oraz jej transportu do stoczni w Danii objęta jest ścisłą regulacją prawa europejskiego i wymagała współpracy międzynarodowej. Do rozpoczęcia operacji niezbędna była prawomocna decyzja o zgodzie na transgraniczny transport, wydana przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska w porozumieniu z jego duńskim odpowiednikiem. Wydanie decyzji musiało być poprzedzone drobiazgowym i długotrwałym postępowaniem wyjaśniającym po stronie duńskiej w zakresie bezpieczeństwa utylizacji odpadów.
Procedura wyprowadzenia jednostki oraz jej transportu do stoczni w Danii objęta jest ścisłą regulacją prawa europejskiego i wymagała współpracy międzynarodowej. Do jej rozpoczęcia niezbędna była prawomocna decyzja o zgodzie na transgraniczny transport odpady wydana przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska w porozumieniu z jego duńskim odpowiednikiem Miljøstyrelsen (Danish Environmental Protection Agency). Wydanie decyzji musiało być poprzedzone drobiazgowym i długotrwałym postępowaniem wyjaśniającym po stronie duńskiej w zakresie bezpieczeństwa utylizacji odpadów.
– Usunęliśmy rosyjski złom z Polski. Tak jak zapowiadaliśmy, Khatanga została odholowana z Portu Gdynia na złomowanie. Dla nas bezpieczeństwo żeglugi a tym samym bezpieczeństwo tak strategicznej infrastruktury, jak porty jest priorytetem. Nasz rząd podejmuje zdecydowane i skuteczne działania zapewniające bezpieczeństwo kraju. Od chwili kiedy Khatanga zacumowała w porcie, czyli od 2017 roku, poprzednia władza nie potrafiła o to bezpieczeństwo zadbać– podkreślił wiceminister infrastruktury Arkadiusz Marchewka.
– Z punktu widzenia Portu to przede wszystkim przywrócenie pełnej funkcjonalności strategicznego fragmentu nabrzeża – powiedział Piotr Gorzeński, Prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. – Przez lata obecność tej jednostki była symbolem zastoju i bezsilności wobec niejasnego statusu prawnego. Jednocześnie statek, znajdujący się w coraz gorszym stanie technicznym, stanowił realne zagrożenie dla bezpieczeństwa wewnętrznego ruchu portowego. Dzięki konsekwentnym działaniom i dobrej współpracy z Urzędem Morskim, Ministerstwem Infrastruktury, a także szeregiem firm z branży morskiej możliwe było skuteczne zakończenie tej sprawy. To dowód, że wspólne i konsekwentne podejście przynosi realne efekty – zarówno dla bezpieczeństwa żeglugi, jak i sprawnego funkcjonowania infrastruktury portowej.
– Bardzo się cieszymy, że historia statku, który z niejasnym i zmiennym statusem własnościowym przebywał w Porcie Gdynia, właśnie dobiega końca. W 2017 roku jednostka weszła na remont do stoczni, w późniejszym okresie była zatrzymana przez inspekcję państwa portu, następnie przez komornika sądowego, co praktycznie na dłuższy czas wykluczało jakiekolwiek czynności administracyjne. Z biegiem czasu ziściły się jednak przesłanki, które umożliwiły podjęcie działań zmierzających do jej usunięcia. Statek stał się obiektem niezdolnym do samodzielnej żeglugi, bez załogi, bez zasilania i w konsekwencji zaczął stanowić realne zagrożenie dla infrastruktury portowej. Dzięki współdziałaniu administracji morskiej i sprawnemu przeprowadzeniu całej procedury przez Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A., dzisiaj możemy uwolnić port
i jego otoczenie od obiektu, który ostatecznie został zakwalifikowany jako odpad i jako taki wyrusza w swoją ostatnią podróż – podsumowała Anna Stelmaszyk-Świerczyńska, Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni.
Wyprowadzenie Khatangi z Portu Gdynia wpisuje się w kontekst kończącej się w czerwcu polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, której hasłem przewodnim jest „Bezpieczeństwo, Europo!”. Trudno o lepszy symbol, by podkreślić, że strategiczny port podwójnego przeznaczenia skutecznie tę ideę realizuje.