Dobry 2024 rok dla głównych portów kontenerowych w UE

Autor: Piotr Stefaniak 2025/04/02

Z zestawienia o 15 największych portach kontenerowych w krajach Unii Europejskiej wynika, że w ub.r. zanotowały one średnio wzrost przeładunków (w TEU) o 5,9 proc. rdr, po spadku o 5,3 proc. w 2023 roku. Wzrost obrotów był udziałem większości z nich (13), przy dużej rozpiętości w tej dynamice (od 0,9 proc. w Hamburgu, do 18,7 proc. w Haropa). Spadek przeładunków wystąpił tylko w Pireusie (o 6,1 proc.) i w Algeciras (o 0,6 proc.). 

Nie zmieniła się też ani lista portów TOP-15, ani na ogół ich pozycja (z dwoma wyjątkami). Port Gdańsk – z dynamiką przeładunków 9,3 proc. rdr. – nadal zajmował 13 miejsce. Był natomiast bezwzględnym liderem wzrostu przeładunków w okresie 2007 – 2024 r. – o 2214,1 proc., przy średniej dla piętnastu portów o 24,4 proc. 

Należy podkreślić, że poza ożywieniem w światowym handlu, ważnymi czynnikami wpływającymi dodatnio na przeładunki w wielu portach UE (a w innych z listy TOP-15 ujemnie), były: wojna w Ukrainie i brak swobodnej żeglugi Morzem Czarnym, ataki Huti na Morzu Czerwonym i konieczność opływania Afryki od południa (co pogorszyło konkurencyjność portów we wschodniej części Morza Śródziemnego, a poprawę leżących w zachodniej części) oraz wprowadzenie przez UE systemu opłat za emisje CO2.

Liderzy

Trzy największe porty miały w 2024 r. ponad 35 proc. udziału w łącznych przeładunkach towarów kontenerowych w grupie TOP-15.  Od lat pozycję największego w Europie portu kontenerowego utrzymuje Rotterdam – w ub.r. obsłużył 13,82 mln TEU (wzrost o 2,8 proc.). Od 2022 r. numerem dwa jest port Antwerpia-Brugia. W ubr. przeładował on 13,53 mln TEU, zarazem uzyskał największą dynamika w czołowej trójki (8,1 proc.). W efekcie różnica w przeładunkach między dwoma portami Beneluksu radykalnie zmniejszyła się i można ją mierzyć rozładunkiem zaledwie kilkunastu dużych kontenerowców.

Trzecią pozycję w rankingu zajmuje Hamburg (7,8 mln TEU), z niewielką dynamiką rdr (0,9 proc.). Pogłębia się więc trend – o ile dwa pierwsze porty w okresie 2007 – 2024 zanotowały wzrost (odpowiednio o 28,1 i 32,7 proc.), to Hamburg zmniejszenie obrotów (-21,1).

Pretendenci

Korzystając z silnego wzrostu (o 14,2 proc. rdr), w zestawieniu za 2024 r. z piątego na czwartą pozycję awansował port w Walencji. Odmienna tendencja była udziałem portu w Pireusie. W ub.r. zaliczył mniejsze przeładunki (o 6,1 proc.) i w efekcie spadł na piątą pozycję. Jednym z głównych powodów regresu były podwyższone stawki frachtu oraz dłuższy czas przewozu na trasie z Azji do Europy, z powodów braku swobodnej żeglugi Morzem Czerwonym i Kanałem Sueskim. 

Z podobnego powodu także port Algeciras odnotował mniejsze przeładunki (o 0,6 proc.), ale prawdopodobnie odczuł on także skutki systemu opłat za emisje CO2 obowiązującego żeglugę w krajach UE. W efekcie część ładunków przechwycił zapewne pobliski port Tanger w Maroko. Być może na szóstą pozycję, spychając Algeciras, awansował w ub.r. port Bremerhaven, bowiem dane o jego przeładunkach są za 11 pierwszych miesięcy 2024 r., a dzieli go od portu hiszpańskiego niewielka różnica w wolumenie kontenerów. 

Wyrównana stawka

Od miejsca ósmego na liście TOP-15, które zajął port Gioia Tauro z przeładunkiem 3,94 mln TEU (przy dynamice 11 proc.), do 13-tego, które zajął port Gdańsk (2,24 mln TEU, wzrost o 9,3 proc.) zmniejszają się różnice w wolumenach obrotów. Dość wyraźnie widać też na ich przykładzie wpływ zmian geopolitycznych na dynamikę rozwoju (maltański port Marsaxlokk zanotował wzrost w ub.r. tylko o 2 proc. wzrost przeładunków, włoski Genua o 2,9 proc., przy rekordowym w UE wzroście Haropa o18,7 proc.). Wieloletni trend wskazuje zarazem na rosnącą pozycję portu Gdańsk czy portugalskiego portu Sines (14 pozycja). 

W tym roku można spodziewać się dalszych zmian w dynamice przeładunków i być może korekt w pozycji portów w UE. Wpłyną na to zarówno utrzymujące się czynniki geopolityczne, zakłócające łańcuchy dostaw, być może nowe czynniki tego rodzaju, jak i zmiany w stałych połączeniach kontenerowych wynikające z rekonfiguracji sojuszy armatorskich, a także zrealizowane inwestycje w niektórych portach rozbudowujące ich moce lub unowocześniające ofertę przeładunków. 

Możliwość komentowania została wyłączona.