Port Koper zorganizował okrągły stół nt. logistyki i zmian klimatu
Z okazji Słoweńskiego Dnia Morza, obchodzonego 7 marca, Port Koper zorganizował okrągły stół ekspertów zatytułowany Logistyka morska w świetle transformacji klimatycznej. Jest to jedno z pięciu wydarzeń, które różne podmioty wraz z Administracją Morską Republiki Słowenii przygotują na tegoroczne święto.

Handel światowy w dużym stopniu opiera się na transporcie morskim, który stanowi podstawę globalnego łańcucha dostaw. W świetle ogólnoświatowego zwrotu w kierunku bardziej zrównoważonych działań, redukcja emisji gazów cieplarnianych stanowi również poważne wyzwanie dla transportu morskiego. W okrągłym stole ekspertów, który odbył się w przyjemnej atmosferze hotelu Grand Koper, wzięła udział Prezes Zarządu Luka Koper, Nevenka Kržan, dyrektor generalny na Europę Środkową i Południową w A.P. Group. Moller Maersk Ivić Vodopija, Dyrektor Centralog Maritime Agency Rok Štrukelj, Prezes Stowarzyszenia Agencji Transportu Morskiego Słowenii Gracijan Necmeskal, Dziekan Wydziału Gospodarki Morskiej i Transportu Dr. Peter Vidmar i Dyrektor Administracji Morskiej Republiki Słowenii, mag. Jadran Klinec, który poświęcił się wyzwaniom i szansom, jakie troska o bardziej zrównoważoną przyszłość niesie ze sobą dla logistyki morskiej.
W Luka Koper, spółce zarządzającej jedynym portem towarowym w Słowenii, pod koniec 2023 r. przyjęto nowy strategiczny plan biznesowy na lata 2024–2028, w którym jednym z kluczowych celów określono przejście na neutralność klimatyczną. „Historia zrównoważonego rozwoju w Luka Koper nie jest nowa, ale w ostatnich latach stała się bardzo aktualna”. Od samego początku stawialiśmy sobie bardzo wysokie wymagania i do tej pory uzyskaliśmy sześć ważnych certyfikatów. Aktywnie podjęliśmy również działania mające na celu elektryfikację sprzętu portowego i stopniowo pracujemy nad zwiększeniem udziału energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. „Wszystko to ma na celu zbudowanie do 2030 roku elektrowni słonecznych o łącznej mocy 10,5 MW, co pozwoli na wytworzenie 25% zużywanej wówczas energii elektrycznej” – tak o działalności portu w Koperze opowiada Nevenka Kržan, prezes zarządu Luka Koper.
Jak również zaznaczyła, najważniejszym projektem najbliższej pięciolatki jest stworzenie infrastruktury umożliwiającej podłączenie statków do energii elektrycznej bezpośrednio z brzegu. „Pierwszym krokiem jest zapewnienie wystarczającej ilości energii elektrycznej, aby umożliwić prawidłowe działanie wszystkich systemów i urządzeń, a także zapewnienie dostaw energii elektrycznej. energia na potrzeby statków w porcie. Wspólnie z ELES realizujemy projekt, w ramach którego wybudujemy stację RTP przed portem, a jednocześnie rozpoczniemy budowę całej infrastruktury wewnątrz portu.
Nie tylko porty, ale także armatorzy zobowiązali się do podjęcia kluczowych działań, które przyczynią się do zmniejszenia śladu węglowego i stopniowego przechodzenia na paliwa alternatywne. „Jeden z pierwszych statków napędzanych zielonym metanolem przypłynął do Koperu zeszłego lata.” Mamy nadzieję, że w przyszłości powstanie więcej takich statków. W Maersk staramy się, aby cała usługa przeszła na zieloną transformację. W naszej flocie znajdzie się 25 statków z zielonym metanolem – pięć już pływa, reszta została zamówiona. „Ponieważ wydobycie tego źródła energii jest utrudnione ze względu na brak surowców, pod koniec roku zamówiono dodatkowe 20 statków kontenerowych wyposażonych w silniki dwupaliwowe zasilane skroplonym gazem ziemnym – LNG” – tak Ivić Vodopija, dyrektor generalny Maersk na Europę Środkową i Południową, opisywał działalność jednej z największych firm żeglugowych na świecie i wyzwania, z jakimi się mierzy.
Firmy żeglugowe są również na czele wysiłków zmierzających do osiągnięcia zerowej emisji netto w branży morskiej: „Te wysiłki nie są jedynie wynikiem ustawodawstwa lub regulacji, ale także żądań pasażerów i, co nie mniej ważne, samych destynacji, które chcą być ekologiczne”. Dlatego też armatorzy nieustannie poszukują nowych, ekologicznych rozwiązań. Niektórzy armatorzy przechodzą na gaz skroplony, inni na metanol, a jeszcze inni na amoniak. Niektóre skandynawskie firmy żeglugowe już wypuściły statki z hybrydowym napędem elektrycznym. Powinniśmy również wiedzieć, że statki zbudowane w ciągu ostatnich dziesięciu lat są już wyposażone we wszystkie niezbędne urządzenia umożliwiające podłączenie do sieci elektroenergetycznej lądowej. „O wiele więcej wyzwań wiąże się z budową samej infrastruktury” – powiedział Rok Štrukelj, dyrektor agencji morskiej Centralog.
Gracijan Necmeskal, prezes Stowarzyszenia Agencji Transportu Morskiego Słowenii, podkreślił rolę kolei, między innymi: „Jest jeszcze kilka kluczowych obszarów, które musimy uregulować, a jednym z nich jest niewątpliwie dostawa towarów do klientów końcowych”. Dużo mówimy o wybudowaniu drugiego toru, ale faktem jest, że mało prawdopodobne jest, że uda się go zrealizować. Obecnie stosunek przepustowości transportu drogowego do kolejowego jest korzystniejszy dla transportu drogowego, lecz w ostatnim czasie sytuacja ta nie uległa poprawie. I tutaj mamy jeszcze kilka możliwości.
Przejście na gospodarkę neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla wymaga dostosowania sfery naukowej i pedagogicznej, ponieważ do skutecznego wdrożenia niezbędna jest nowa wiedza i kompetencje. Dziekan Wydziału Gospodarki Morskiej i Transportu, dr. Peter Vidmar przyznał, że osiągnięcie konsensusu w sprawie stosowania paliw alternatywnych będzie kluczowe w nadchodzącym okresie: „Obecnie trwają dyskusje wśród podmiotów działających w transporcie morskim na temat tego, które paliwa alternatywne – np. metanol, wodór, amoniak – są najbardziej odpowiednie. Na pierwszy rzut oka branża powinna mieć więcej możliwości wyboru i instalacji nowych napędów, ale w rzeczywistości producenci tych systemów chcą przede wszystkim wiedzieć, w jakim kierunku rozwijać takie napędy. Systemy działające na różnych paliwach różnią się od siebie diametralnie. Co oczywiście jest ważne, jeśli chcemy wprowadzić je na rynek i rozpocząć naprawdę masową, seryjną produkcję. „Większość z tych projektów jest nadal w fazie pilotażowej”.
Mag. Jadran Klinec, dyrektor URSP, podkreślił, że ramy prawne UE dotyczące transformacji klimatycznej w sektorze morskim są szerokie i koncentrują się nie tylko na emisji gazów cieplarnianych (CO2), ale także na wielu innych skutkach: „Oprócz redukcji gazów cieplarnianych bardzo ważna jest również redukcja tlenków siarki i azotu. „Mamy tu również bardzo ważny obszar ochrony środowiska morskiego, który obejmuje nieautoryzowane zrzuty szarej i oleistej wody, hałas podwodny, odpady ze statków i recykling statków wycofanych z eksploatacji”. Odnosząc się do stosowania paliw alternatywnych, ostrzegł, że obecnie nie ma szczegółowych procedur postępowania w razie wypadków z udziałem statków napędzanych takimi paliwami, ponieważ gaszenie np. metanolu różni się od gaszenia węglowodorów, więc podmioty zainteresowane w tej dziedzinie mają jeszcze sporo pracy do wykonania.