Dwa raporty: Chiny dominują w światowym przemyśle stoczniowym. Ale nieuczciwie
Chiny znacznie umocniły w 2024 roku swoją pozycję na świecie w branży stoczniowej, zdobywając w niej już dominujący udział. Niestety, stosując też nieuczciwe praktyki, na co od ćwierć wieku zwracają uwagę europejskie stowarzyszenia stoczniowe, zrzeszone w organizacji SeaEurope. Potwierdziło je obecnie wielomiesięczne śledztwo administracji prezydenta USA Joe Bidena.
W przeciwieństwie do UE, która składała skargi do WTO z konkretnymi uwagami, na które chińskie stocznie nie reagowały, USA mają pewne środki egzekucji. Niestety, relatywnie mała handlowa flota Stanów Zjednoczonych nie jest dużym klientem stoczni zagranicznych.
Szacunki branżowe
W 2024 r. chińskie stocznie poprawiły znacznie pozycje w trzech indeksach produkcji: pod względem zamówień na budowę nowych statków, wielkości produkcji w ciągu roku i pozycji na świecie. W ub.r. podpisały nowe zamówienia na budowę statków o nośności 113,05 mln dwt, co odpowiada 74,1 proc. globalnych zamówień, jak podaje Chińskie Stowarzyszenie Narodowego Przemysłu Stoczniowego (CANSI). Jeszcze wyższy był udział chińskich stoczni w nowych zamówieniach na „zielone” jednostki, tj. z napędem alternatywnym – stanowiły 78,5 proc. udziału w rynku światowym.
Wraz ze wzrostem nowych zamówień całkowity portfel zamówień w chińskich stoczniach na koniec grudnia 2024 r. wzrósł o 49,7 proc. – do 208,72 mln dwt. Tym samym chińskie stocznie mają obecnie około 63,1 proc. udziału w globalnych zamówieniach zakupu nowych statków handlowych i pasażerskich. Zarówno pod względem wolumeny nowych zamówień, jak i realizowanych zleceń, branża stoczniowa w Chinach osiągnęła w ub.r. rekordy wszech czasów, dystansując się od najbliższych rywali – stoczni z Południowej Korei i Japonii. W ub.r. chińskie stocznie oddały do użytku statki o pojemności 48,18 mln dwt, o 13,8 proc. więcej niż w 2023 r. Tym samym zdobyły 55,7 proc. udziału w rynku światowym pod względem produkcji, czyli – pozycję dominującą.
Nieuczciwa gra
Administracja prezydenta USA Joe Bidena doszła do wniosku, że Chiny stosują nieuczciwą politykę i praktyki, aby zdominować światowe sektory morski, logistyczny i stoczniowy – poinformowały agencję Reutersa trzy źródła zaznajomione z wynikami wielomiesięcznego śledztwa w sprawie handlu. Dochodzenie wszczęła w kwietniu 2024 r. przedstawicielka handlowa USA (USTR) Katherine Tai, na wniosek United Steelworkers i czterech innych amerykańskich związków zawodowych. Podstawą była zapis sekcji 301 ustawy o handlu z 1974 r., który pozwala Stanom Zjednoczonym karać te kraje, które angażują się w działania „nieuzasadnione, nierozsądne lub obciążają handel USA”.
Śledczy doszli do wniosku, że Chiny wzięły na cel przemysł stoczniowy i morski w celu uzyskania dominacji. Wykorzystują do tego wsparcie finansowe dla własnych stoczni, bariery dla zagranicznych firm, wymuszony transfer technologii, kradzież własności intelektualnej oraz politykę zamówień publicznych, aby dać przewagę swojemu przemysłowi stoczniowemu i morskiemu.
Ponadto Pekin „poważnie i sztucznie stłumił chińskie koszty pracy w sektorach morskim, stoczniowym i logistycznym” – dodał jeden z informatorów agencji, powołując się na fragmenty raportu. Jak podkreśla Reuters, chińska ambasada w Waszyngtonie nie skomentowała tych informacji.
Możliwe kroki amerykańskie
Reuters przypomina, że udział Chin w światowym przemyśle stoczniowym jeszcze w 2000 r. nie przekraczał 5 proc., a w 2023 r. urósł do 50 proc. i miał wartość 150 mld dolarów. Było to możliwe w dużej mierze dzięki subsydiom rządowym, ale odbyło się to kosztem m.in. amerykańskiego przemysłu stoczniowego, którego udział w światowej produkcji spadł poniżej 1 proc. Stany Zjednoczone mają obecnie zaledwie 20 stoczni publicznych i prywatnych, w tym działających na zlecenie marynarki wojennej, podczas gdy na początku lat 80. było ich ponad 300.
Ocenia się, że raport stanowi nowy impuls dla nowej administracji, aby uderzyć w Chiny i może utorować drogę do nałożenia ceł lub opłat portowych na chińskie statki, zgodnie z propozycją związków zawodowych, stwierdza Reuters. Trump podczas swojej pierwszej kadencji wykorzystał tę samą ustawę do nałożenia ceł na chiński import o wartości setek miliardów po tym, jak dochodzenie USTR wykazało, że Chiny sprzeniewierzają amerykańską własność intelektualną i wymuszają transfer amerykańskich technologii. Eksperci są zgodni, że odbudowa niegdyś tętniącego życiem amerykańskiego przemysłu morskiego zajmie dziesięciolecia i inwestycje rzędu dziesiątek miliardów dolarów. Ale do tego, jak oceniają eksperci, same cła nie wystarczą.
Możliwość komentowania została wyłączona.
