Transport intermodalny przewozi nowe kategorie ładunków dzięki innowacjom
W dokumentach strategicznych określających kierunki rozwoju transportu w Europie założono zwiększenie wolumenu ładunków przewożonych koleją. Zmiany strukturalne w gospodarce europejskiej powodują jednak, że coraz przewozi się towarów masowych, które tradycyjnie były głównym ładunkiem transportowanym koleją. Aby zwiększyć ilośc transportowanych towarów kolej musi sięgnąć po nowe rodzaje ładunków, a umożliwić to mogą innowacyjne rozwiązania wprowadzane w transporcie kombinowanym.
Transport jest jedynym działem gospodarki Unii Europejskiej, której emisje gazów cieplarnianych w ciągu ostatniej dekady nie malały, co wynika z stale rosnącego ruchu samochodów osobowych jak i ciężarowych. W efekcie w 2015 r. to właśnie branża transportowa stała największym źródłem emisji GHG w Europie i wyprzedziła pod tym względem przemysł przetwórczy. Szczególnie przewozy towarów wewnątrz Unii Europejskiej zdominowane są przez wysoko emisyjny transport drogowy. Jedną z najskuteczniejszych metod ograniczania emisji w tej branży jest zmiana modalna czyli przeniesienie ładunków z dróg na zrównoważony transport kolejowy. Z tego powodu z unijnym dokumencie „Strategia Zielony ład w polskim transporcie 8 Zrównoważonej i Inteligentnej Mobilności – przestawianie transportu europejskiego na tory przyszłości” założono, że kolejowe przewozy towarowe mają wzrosnąć o 50% do 2030 roku i podwoić do 205 r.
Realizacja tego planu wymaga jednak zlikwidowania pewnych barier technologicznych i organizacyjnych, które w ostatniej dekadzie blokowały rozwój kolei towarowej. Tradycyjne przewozy towarowe realizowane wagonami przeznaczonymi do transportu konkretnych typów ładunków takich jak węgiel, produkty naftowe, czy stal odgrywają coraz mniejszą rolę w związku z tratformacją europejskiej gospodarki. Kolej odpowiedziała na to wyzwanie rozwija sektor przewozów intermodalnych, dzięki którym na wielu odcinkach udało się w ostatnich dekadach przenieść ładunki z dróg na transport szynowy. Dotyczy to głównie przewozów kontenerowych między portami morskimi a zapleczem lądowym, a także na szlaku wschód — zachód. Udało się równie rozwinąć i wdrożyć intermodalne przewozy naczep, które stały się alternatywą dla długodystansowego transportu drogowego. Pomimo rozwoju sieci usług intermodalnych, ciągle jednak istnieją takie kategorie ładunków, które były przewożone niemal wyłącznie samochodami, a transport kombinowany nie dysponował możliwościami ich przewozu. Dzięki innowacjom technologicznym te ograniczenia dla zmiany modalnej udaje się zniwelować.
Kontenery chłodnicze na wagonach
Jednym z obszarów, w których pojawiają się nowe możliwości dla przewozów kombinowanych jest transport towarów w temperaturze kontrolowanej. Obecnie jednostki chłodnicze są transportowane wewnątrz Europy głownie samochodami, ze względu na brak możliwości zasilania chłodni na wagonach kolejowych. Firma VTG, która jest jednym z największych dzierżawców wagonów towarowych w Europie wprowadziła rozwiazanie tego problemu we współpracy z spółką SWS Power Solutions, austriackim dostawcą technologii dla kolei. System SWS Powerbox to generator prądu, który może zasilać kontenery chłodnicze, kontenery cysterny, nadwozia wymienni i naczepy chłodnicze. Generator ten za pomocą pompy hydraulicznej przekształca energię kinetyczną kół wagonów w prąd elektryczny, który ładuje akumulator i zasila transportową jednostkę chłodniczą. Podczas dłuższych postojów na stacji urządzenie to może być zasilane prądem wtyczką Type 2. SWS Powerbox może być montowany na wagonach platformach kontenerowych 80 i 90-stopowych i w wagonach z podwójną kieszenią. Ponieważ rozwiązanie to nie wymaga stosowania agregatu z silnikiem diesla jest to technologia ekologiczna i energooszczędna, dzięki której transport kombinowany może być na szeroką skalę wykorzystany do przewozu produktów spożywczych, kosmetyków, czy leków.
— Dzięki SWS PowerBox zapewniamy przyjazne dla środowiska zasilacze dla wagonów działające, niezależnie od lokomotywy lub innych wagonów. Umożliwia to transport koleją towarów o kontrolowanej temperaturze w kontenerach lub nadwoziach wymiennych — komentuje VTG.
Transport ładunków masowych w kontenerach
Dużą zaletą transportu interdmodalnego jest jego elastyczność, przejawiająca się łatwości zmiany trasy przewozu i możliwości wyboru różnych środków transportu. Ta cecha jest szczególnie istotna, gdy pojawia się problem wąskich gardeł w przewozach kolejowych. Tak stało się np. po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę, kiedy poszukiwano możliwości transportu zbóż z tego kraju drogą lądową. Wówczas bariera okazała się przepustowość terminali zbożowych na granicy i mała liczba wagonów zbożowych w Europie. To z kolei zainspirowało logistyków do poszukiwania możliwości transportu produktów masowych w kontenerach, które można przeładować na każdym terminalu intermodalnym oraz przetransportować rozbudowaną flotą wagonów platform i ciężarówek.
Firma Innofreight Solutions z Austrii opracowała system modułowego transportu ładunków szybkich w specjalnych kontenerach, które zoptymalizowano tak by zachować maksymalna objętość ładunkową a jednocześnie umożliwić przeładunek na terminalach. Austriacy otrzymali wsparcie finansowe z funduszy unijnych na opracowanie i wdrożenie tej technologii. Kontenery XXL C45 mają rozmiar 2,9 na 2,9 i 6,05 m a puste ważą 2,9 t. Są wiec nieco większe i cięższe od jednostek ISO 20-stopowych ale można je przewozić typowymi wagonami platformami. Do załadunku i rozładunku wykorzystuje się wózki widłowe. Ciekawostką jest możliwość wysypania towaru z kontenera poprzez przechylenie go za pomocą wózka. To znacznie upraszcza rozładunek, gdyż nie wymaga stosowania specjalnych worków do przewożenia ładunków sypkich. Kontenery te mają wzmocnione ściany dzięki czemu załadunek również odbywa się poprzez wsypanie towaru bezpośrednio do jednostki. To znacznie upraszcza procesy logistyczne, skraca czas oraz zmniejsza zapotrzebowanie na siłą roboczą. W kontenerach tych przewozić można różne towary masowe jak zrębka drzewna, biomasa, węgiel, kruszywa, ziarno, rudy metali, czy materiały do recyklingu.
Inne rozwiązanie dla kombinowanego transportu ładunków sypkich opracowała firma Container ze Słowenii, która zaprezentowała niedawno jednostki 10, 13 i 20-stopowe z otwartym dachem do transportu materiałów sypkich o małej i średniej gęstości (<1,5t/m.sześc.) takich jak gips czy wióry drzewne. Kontenery te również umożliwiają rozładunek obrotowy o 180 stopni. Tego typu jednostki 13-stopowe dostarczone zostały dla firmy VTG. Z kolei firma Hamburger Rail Service odebrała kontenery opentop 30-stopowe, które dostarczył Turkrail.
Samochody w kontenerach
Innowacyjne rozwiązania pozwalaj na wykorzystanie transportu kombinowanego większym zakresie do świadczenia przewozów dla branży automotive. Co prawda kontenery już są wykorzystywane do przewożenia samochodów — z takich rozwiązań korzystali np. niemieccy producenci aut premium, którzy wysyłali samochody pociągami do Chin, w czasie kiedy w portach morskich była kongestia, to jednak jest to rozwiązanie niszowe. Metrans, jeden z największych operatorów transportu intermodalnego we współpracy z firmami SSC Railtec z Austrii oraz Container wprowadził technologię, która może zwiększyć możliwości transportu intermodalnego w zakresie przewozu samochodów. Chodzi o specjalny kontener 20-stopowy, w którym można przewozić dwa pojazdy, jeden nad drugim podobnie jak w klasycznych wagonach do przewozu samochodów. Dzięki temu wagon platforma może zabierać 2 razy więcej samochodów. Pojemność takiego pociągu jest nieco mniejsza niż pociągu z wagonami — lawetami. Zaletą natomiast jest większa elastyczność: wagon podkontenerowy może przewozić zarówno samochody jak i każdy inny ładunek, a rozładunek i załadunek transportowanych pojazdów może odbywać się na dowolnym terminalu.
Powyższe przykłady pokazują, że dzięki innowacyjnym rozwiązaniom transport intermodalny może być wykorzystywany do przewozu takich ładunków, które jeszcze kilka lat temu wydawały się niedostępne dla tej branży. Poszerzenie wolumenu przewozów kombinowanych o ładunki masowe, czy produkty wymagające temperatury kontrolowanej sprawiają, że transport intermodalny może zaoferować swoją elastyczność do zapewnienia ciągłości dostaw, co jeszcze szczególnie istotne w czasie różnego rodzaju zakłóceń, które w ostatnich latach występowały w europejskiej i światowej logistyce.
Możliwość komentowania została wyłączona.
