Branża intermodalna może nie wykorzystać środków z KPO. Eksperci apelują o zmiany w konkursie
Stowarzyszenie Ekonomiki Transportu wysłało do ministra infrastruktury list, w którym zwróciło uwagę na problemy jakie wiążą się z podziałem środków z KPO na projekty intermodalne i harmonogramem trwającego obecnie konkursu na dofinansowanie projektów intermodalnych. Zdaniem stowarzyszenia istnieje duże ryzyko, że Polska nie wykorzysta dostępnej puli pieniędzy na ten cel, jeśli nie zostaną mienione zasady tego konkursu.

W ramach Krajowego Programu Odbudowy na wsparcie inwestycji w zakresie transportu intermodalnego zarezerwowano 781,6 mln zł. Jak wskazuje SET firmy z branży transportu kombinowanego już w 2021 r. rozpoczęły przygotowania do wzięcia udziału w konkursie na dofinansowanie projektów, który spodziewano się, że zostanie ogłoszony w 2022 r. Niestety z powodu opóźnienia zatwierdzenia polskiego KPO przez Komisję Europejską, Centrum Unijnych Projektów Transportowych dopiero w marcu 2023 ogłosiło wstępną kwalifikację projektów, a właściwy konkurs ogłoszono 16 maja br. 9 lipca CUPT ogłosił zmianę daty składania wniosków o dofinansowanie na 31 sierpnia, a zgodnie z harmonogramem podpisanie umów o dofinansowanie zaplanowano na przełom kwietnia i maja 2025 r.
Czytaj też: Nabór wniosków w programie intermodalnym KPO został przedłużony
Ponieważ termin realizacji i rozliczenia tych projektów ustalono na 30 czerwca 2026 r. oznacza to, że na realizację projektów pozostanie jedynie 12 miesięcy. W tak krótkim terminie nie jest możliwa realizacja dużych projektów budowlanych takich jak budowa, czy modernizacja terminali, a zakup taboru czy urządzeń wiąże się z ryzykiem opóźnienia dostaw.
Wątpliwy podział funduszy
Stowarzyszenie zwraca tez uwagę na problematyczny podział funduszy w konkursie. Dostępne środki ograniczono do 5 terminali i 200 jednostek taboru. Zakup takiej liczby standardowych wagonów intermodalnych do koszt 90 mln zł, a dofinansowanie wynieść może 45 mln zł to jest zaledwie 5,8% środków. Pozostała część, funduszy która ma być przeznaczona na projekty budowlane może nie zostać wykorzystana z powodu nierealistycznego terminu realizacji i rozliczenia projektów.
— Operatorzy terminali intermodalnych, również nie wykorzystają dostępnej puli środków, co wynika z faktu, że w tak krótkim czasie nie są w stanie wykonać budowy nowych lub przebudowy istniejących terminali z uwagi na przepisy prawa budowlanego oraz kwestie związane z pozyskiwaniem decyzji środowiskowych dla tego typu inwestycji, a zakres ich inwestycji ograniczy się do zakupu urządzeń przeładunkowych, urządzeń do obsługi terminali oraz systemów informatycznych — czytamy w piśmie do ministra infrastruktury.
Stowarzyszenie apeluje o zmianę wskaźników w konkursie aby liczbę 200 sztuk jednostek taborowych określono jako wartość minimalną, co pozwoli na efektywniejsze wykorzystanie środków. Zaapelowano też o podjęcie rozmów z Komisją Europejską na temat ewentualnego wydłużenia terminu realizacji i rozliczenia projektów oraz o zmianę harmonogramu konkursu, aby umowy z wykonawcami zawarto na przełomie stycznia i lutego 2025 r.