Kolej musi mądrze wydać dostępne fundusze na inwestycje
Mimo przeznaczenia dużych środków na inwestycje kolejowe, często pieniądze nie są wydawane w sposób efektywny. Konieczna jest zmiana sposobu planowania i finansowania inwestycji — uważają uczestnicy debaty „Stare i nowe wyzwania dla biznesu transportowego, która odbyła się w ramach Międzynarodowego Kongresu Kolejowego i Intermodalnego w Wiśle.
W polityce transportowej Unii Europejskiej założono wzrost udziału transportu kolejowego w przewozach osób i towarów. Za tymi deklaracjami jednak nie idą skuteczne działania. Kolej odczuwa też wahania koniunktury, które czasem promują transport samochodowy. — Unia Europejska wspiera projekty badawczo — rozwojowe w dziedzinie transportu i logistyki, których celem jest ułatwienie przenoszenia towarów z dróg na kolej. Niestety mimo tych inicjatyw obserwujemy od kilku lat odwrotną zmianę modalną. Wynika to z kryzysu energetycznego i wzrostu cen prądu. To powoduje że promowanie kolei wśród przedsiębiorców nie jest łatwe — powiedziała Marta Waldmann, starsza specjalistka ds. rozwoju logistyki, w Poznańskim Instytucie Technologicznym – Sieć Badawcza Łukasiewicz.
Odblokowane fundusze
W najbliższych latach Polska może skorzystać z ogromnych funduszy unijnych na inwestycje kolejowe. Nie wiadomo jednak czy zdążymy wydać te środki i czy wydamy je efektywnie. — Udało się odblokować środki z funduszy spójności, w których bardzo dużo pieniędzy zarezerwowano na projekty kolejowe. Ważne jest jednak aby te środki zainwestować a nie tylko wydać. W ostatnich latach często rezultaty inwestycji kolejowych nie były zadowalające. W nowych programach założono konkretne wskaźniki, które mają być osiągnięte dzięki inwestycjom finansowanym z funduszy unijnych. Natomiast projekty te trzeba zakończyć do sierpnia 2026 i zostało niewiele czasu, co może być bardzo dużym problemem — powiedział Adrian Mazur, dyrektor Departamentu Strategii Transportu w Ministerstwie Infrastruktury.
Efektywność inwestycji kolejowych budzi wątpliwości ekspertów. —- Dosypywanie do kolei pieniędzy bez patrzenia na efekty inwestycji to droga do nikąd. Co to znaczy, że wydamy kilkaset mln złotych na inwestycje, jeśli osiągamy dzięki nim czasy przejazdu gorsze niż przed wojną? Dlaczego budujemy perony o długości 200 m, na których zatrzymują się tylko szynobusy? Budujemy system ETCS, a w pociągach tego systemu nie ma lub jest wyłączony. Tymczasem wcale nie trzeba podnosić prędkości powyżej 200 km/h by poprawić przepustowość linii. Dużą poprawę można osiągnąć dzięki nowoczesnemu sterowaniu ruchem kolejowym, przynajmniej na tych liniach gdzie jest jednorodny ruch pociągów — zauważył dr hab. Andrzej Toruń, kierownik Zakładu Sterowania Ruchem i Teleinformatyki w Instytucie Kolejnictwa.
Kolej potrzebuje zmian finansowania
Pieniądze unijne to tylko część funduszy. Do tego dochodzą środki krajowe, a w nich pula zarezerwowana dla transportu drogowego jest znacznie większa niż dla kolei. Natomiast ważniejszą kwestią jest to by pieniądze były dostępne wtedy kiedy są potrzebne.
— Drogowcy mogą korzystać z Krajowego Funduszu Drogowego, który zapewnia stabilne finansowanie w długim okresie. Kolej takiego instrumentu nie posiada. Inwestycje kolejowe są uzależnione od środków unijnych, a to oznacza, że są okresy kiedy nie ma kontraktów bo trwają negocjacje programów unijnych, a następnie w krótkim okresie następuje kumulacja inwestycji. Jest to bardzo niekorzystne, bo powoduje wzrost kosztów budowy i kumulację utrudnień w ruchu kolejowym. Dlatego od lat apelujemy o stworzenie dla kolei mechanizmu działającego na takiej samej zasadzie jak Fundusz Drogowy. Mam nadzieję, po rozmowach z Ministerstwem Infrastruktury, że apele te zostaną wysłuchane — skomentował Maciej Gładyga, dyrektor zarządzający Izby Gospodarczej Transportu Drogowego.
Kolej pasażerska czeka na inwestycje
Kumulacja dużych prac budowlanych na infrastrukturze czasem dezorganizuje transport zbiorowy w metropoliach. — Na codzień doświadczamy trudności związanych z inwestycjami. Przebudowa Katowickiego Węzła Kolejowego sparaliżuje ruch towarowy i pasażerski w regionie. My widzimy potrzebę modernizacji infrastruktury, która u nas jest przestarzała. GZM i PKP PLK przygotowały wstępne studium budowy kolei metropolitalnej, to jest projekt o którym mówi się od lat 50-tych, ale dopiero powstanie związku metropolitalnego spowodowało, że ten projekt ożył. Nie będzie jednak możliwy bez przebudowy infrastruktury kolejowej — powiedział Grzegorz Kwitek, członek zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
W Polsce w ostatnich latach nastąpił boom na przewozy aglomeracyjne i segment ten wymaga większych inwestycji. — Jako przewoźnik pasażerski znajdujemy się na ostatnim etapie układania rozkładu jazdy w ruchu regularnym jak i w trakcie remontów. Od kilku lat popyta na przewozy aglomeracyjne rośnie i obecnie często przekracza możliwości taborowe przewoźników. Mimo zagwarantowania środków na wymianę taboru często w pociągach nie mam miejsca. Segment przewozów aglomeracyjnych rozwija się najszybciej i wymaga odpowiednich inwestycji — powiedział Marcel Klinowski, wiceprezes zarządu Polregio.
Możliwość komentowania została wyłączona.
