PE: bardziej rygorystyczne środki zapobiegania nielegalnym zrzutom ze statków
Statki pływające po morzach Unii Europejskiej mogą zostać ukarane wysokimi grzywnami nie tylko za wycieki ropy, ale także za odprowadzanie ścieków i śmieci – stwierdzili w czwartek posłowie z Komisji Transportu i Turystyki Parlamentu Europejskiego.
Posłowie zagłosowali za aktualizacją unijnych przepisów dotyczących zapobiegania zanieczyszczeniom ze statków na europejskich morzach i zapewnienia kar pieniężnych dla sprawców. Dzięki temu wszystkie międzynarodowe normy dotyczące zapobiegania nielegalnym zrzutom ze statków, opracowane przez Międzynarodową Organizację Morską, staną się częścią prawa UE, a tym samym staną się łatwiejsze do wyegzekwowania. Posłowie poparli propozycję rozszerzenia obecnych przepisów UE zakazujących zrzutów ropy naftowej i szkodliwych substancji ciekłych na zrzuty ścieków, śmieci i pozostałości z płuczek.
Propozycje
Posłowie w Komisji TiT przyjęli, by armatorzy ponosili odpowiedzialność za wszelkie szkody wyrządzone środowisku naturalnemu przez zanieczyszczenie statków. Dotyczy to przypadku, gdy kapitan lub załoga – odpowiedzialni za nielegalny zrzut – nie mogą zostać odnalezieni lub nie mogą sobie pozwolić na zapłacenie pełnej kwoty kary. Posłowie chcą również, aby rządy krajów UE unikały ustalania maksymalnych lub minimalnych kar za naruszenia, bowiem może to osłabić skuteczność i proporcjonalność kar lub je podważać.
Luki w obecnych przepisach
Obecne przepisy UE przyczyniły się do wprowadzenia CleanSeaNet, europejskiego satelitarnego systemu ostrzegania o wyciekach ropy naftowej i wykrywaniu statków. Jednak ze względu na to, że w systemie tym brakuje sprawozdawczości na temat działań następczych w związku z incydentami związanymi z zanieczyszczeniem, posłowie do PE ds. transportu opowiadają się za zachęcaniem do większej wymiany informacji między państwami członkowskimi a Komisją na temat incydentów związanych z zanieczyszczeniem.
Chcą również, aby 50 proc. ostrzeżeń CleanSeaNet było weryfikowanych na miejscu i tak szybko, jak to możliwe, aby zapobiec rozproszeniu się nielegalnego zrzutu, a tym samym staniu się niewykrywalnym do czasu przybycia na miejsce. „Obecne przepisy UE nie działają, ponieważ są słabo stosowane przez państwa członkowskie. Jest to niedopuszczalne. Nadszedł czas, by państwa członkowskie zintensyfikowały działania i chroniły europejskie morza przed szkodliwymi skutkami nielegalnego składowania odpadów przez statki. Konieczne jest skuteczne wykrywanie nielegalnych zrzutów i ustalanie kar na poziomie, który będzie służył jako prawdziwy środek odstraszający” – powiedział sprawozdawca PE Marian-Jean Marinescu.
Następne kroki
Posłowie z Komisji TiT jednogłośnie (36 głosów „za”) poparli również decyzję o rozpoczęciu rozmów z państwami członkowskimi na temat ostatecznego kształtu nowych przepisów. Może to nastąpić, o ile w przyszłym tygodniu sesja plenarna PE da zielone światło dla nich.
Tło
Przegląd dyrektywy w sprawie zanieczyszczeń pochodzących ze statków jest częścią pakietu dotyczącego bezpieczeństwa morskiego przedstawionego przez Komisję w czerwcu 2023 r. Pakiet ma na celu unowocześnienie i wzmocnienie unijnych przepisów morskich dotyczących bezpieczeństwa i zapobiegania zanieczyszczeniom. Nowe przepisy koncentrują się na karach administracyjnych za zanieczyszczenia pochodzące ze statków, podczas gdy sankcje karne mają zostać uregulowane w odrębnych przepisach, które posłowie do PE negocjują obecnie z rządami UE.