UE wspiera rozwój bardziej ekologicznego transportu towarów
Komisja Europejska zaproponowała w rozporządzeniu środki mające na celu zwiększenie efektywności transportu towarowego, by pomoc w ten sposób rozwój przewozów zrównoważonych. Środki te polegają na poprawie zarządzania infrastrukturą kolejową, zapewnieniu większych zachęt dla niskoemisyjnego transportu drogowego oraz lepsze informowanie firm o emisjach gazów cieplarnianych w transporcie towarowym.

Zwiększenie efektywności transportu ma pomóc mu przyczynić się do osiągnięcia celu, jakim jest ograniczenie do 2050 r. emisji z transportu o 90 proc. – co określono w Europejskim Zielonym Ładzie – przy jednoczesnym umożliwieniu dalszego rozwoju jednolitego rynku UE, stwierdza KE w komunikacie.
Efektywniejsze wykorzystanie przepustowości na kolei
W przypadku sektora kolejowego KE stwierdza, że budowa torów jest kosztowna, a one same są w krajach członkowskich coraz bardziej zatłoczone. Proponowane rozporządzenie zakłada optymalizację wykorzystania linii kolejowych, poprawę koordynacji trans granicznych przejazdów pociągów oraz poprawę ich punktualności i niezawodności kursowania. Ostatecznym skutkiem ma być przyciągnięcie większej liczby przedsiębiorstw transportu towarowego do przewozów kolejowych, głosi komunikat.
Obecne przepisy dotyczące zarządzania przepustowością torów są ustalane corocznie, na szczeblu krajowym i „ręcznie”. Nie faworyzuje to ruchu transgranicznego (ok. 50 proc. kolejowych przewozów towarowych przekracza granice); a „szczelne podejście” prowadzi do opóźnień na granicach. To z kolei utrudnia funkcjonowanie jednolitego rynku kolejowego. W szczególności powszechne są również opóźnienia pociągów spowodowane zatorami, bo prace konserwacyjne po obu stronach granicy nie są koordynowane.
Wniosek w sprawie lepszego wykorzystania zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej opiera się na prowadzonym przez branżę projekcie przeprojektowania harmonogramu. Celem jest lepsze reagowanie na różne potrzeby sektora kolejowego: stabilne rozkłady jazdy i wczesna rezerwacja biletów na przewozy pasażerskie oraz elastyczne przejazdy kolejowe dostosowane do łańcuchów dostaw „dokładnie na czas” dla spedytorów.
Nowe zachęty dla niskoemisyjnego transportu drogowego
W UE transportem drogowym przewożonych jest ponad 50 proc. towarów (dane z 2020 r.), zarazem to on w znacznym stopniu przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych całego transportu. Rozporządzenie zmienia obowiązująca dotychczas dyrektywę określającą maksymalną długość, szerokość i wysokość masy ciężkich pojazdów drogowych. Np. zakłada możliwość „dodatkowej masy pojazdów wykorzystujących technologie bezemisyjne, ponieważ zazwyczaj zwiększają one masę pojazdu” oraz zwiększenia ich długości. Zachęci to do korzystania z bardziej ekologicznych pojazdów i technologii.
Natomiast wraz z rozwojem technologii – gdy lżejsze będą bezemisyjne systemy napędowe, również dzięki zastosowaniu urządzeń aerodynamicznych i zmienionych kształtów kabin – te „czystsze pojazdy odniosą korzyści z dodatkowego obciążenia ładunkowego w porównaniu z konwencjonalnymi samochodami ciężarowymi”, podkreśla KE.
Promuje ona również upowszechnienie większej liczby kabin aerodynamicznych i innych urządzeń energooszczędnych, nie tylko zwiększających komfort i bezpieczeństwo kierowcy, ale także zwiększających efektywność bezemisyjnych mechanizmów napędowych. Jasność co do użytkowania w ruchu transgranicznym cięższych i dłuższych pojazdów znosi wymóg konieczności zawierania umowy dwustronnej między sąsiednimi krajami i ograniczeń w jednym z nich. W efekcie „sama ilość ładunku może być przewożona w mniejszej liczbie rejsów”.
Intermodalność
W szczególności dodatkowa masa ciągników drogowych, przyczep i naczep na zachęcać do transportu intermodalnego, tj. przewożenia towarów z wykorzystaniem co najmniej dwóch rodzajów transportu, ale ze znormalizowanymi jednostkami ładunkowymi (jak przyczepa kontenerowa lub inna), stwierdza Komisja. Większemu zainteresowaniu transportem intermodalnym ma służyć też zwiększenie wysokości kontenerów, choć na razie nie podano szczegółów.
KE informuje zarazem, że uzupełni zgłoszone w rozporządzeniu wnioski i jeszcze w tym miesiącu planuje zrobić przegląd dyrektywy w sprawie transportu kombinowanego. Komisja rozważy ewentualne włączenie szeregu środków regulacyjnych, operacyjnych i gospodarczych w celu zwiększenia konkurencyjności transportu intermodalnego.
Porównanie śladu węglowego
Komisja proponuje wspólne podejście metodologiczne do obliczania emisji gazów cieplarnianych przez przedsiębiorstwa, jeżeli zdecydują się na publikację tych informacji lub jeżeli są proszone o ich udostępnienie ze względów umownych. Proponowana metodyka opiera się na niedawno przyjętej normie ISO/CEN dotyczącej kwantyfikacji i sprawozdawczości w zakresie emisji gazów cieplarnianych wynikających z funkcjonowania łańcuchów transportu pasażerskiego i towarowego. Wiarygodne dane dotyczące emisji „od drzwi do drzwi” umożliwią operatorom porównanie ich usług i umożliwią konsumentom dokonywanie świadomych wyborów w zakresie transportu i dostaw, podkreśla się w komunikacie.
Kolejne kroki
Powyższe wnioski zostaną teraz rozpatrzone przez Parlament Europejski i Radę w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.