Bliżej do przyjęcia ustawy o ekologicznych paliwach dla lotnictwa – ReFuelEU
Negocjatorzy z Parlamentu Europejskiego i Rady uzgodnili zwiększenie w sektorze lotnictwa wykorzystania takich zrównoważonych paliw (SAF), jak zaawansowane biopaliwa lub wodór. Porozumienie to, nazywane w skrócie ReFuelEU, określa też minimalny udział tych paliw, które mają być dostępne na lotniskach UE, aby ograniczyć emisje i zapewnić neutralność klimatyczną UE do 2050 r.
Porozumienie to jest ostatnim w sprawie wniosków transportowych realizujących cele pakietu „Fit for 55″. Wcześniej uzgodniono sprawy zaktualizowania przepisów w sektorach lotnictwa, transportu drogowego i morskiego dotyczących handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (ETS), promowania zrównoważonych paliw dla żeglugi, a także przyspieszonego rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. Wszystkie te porozumienia są ważnym krokiem w kierunku wdrożenia pakietu legislacyjnego Komisji „Fit for 55” i mają pomóc osiągnąć cele Europejskiego Zielonego Ładu.
Emisje w lotnictwie
Lotnictwo cywilne odpowiada za 13,4 proc. całkowitych emisji CO2 pochodzących z transportu w UE.W latach 2013–2019 emisje gazów cieplarnianych transportu lotniczego w Europie rosły średnio o 5 proc. rdr. Choć w okresie pandemii (z powodu ograniczeń w lotach samolotów pasażerskich) emisje te zmalały, to według prognoz nadal będą rosły.
Istota porozumienia
Zgodnie z uzgodnieniami, począwszy od 2025 r. co najmniej 2 proc. paliw lotniczych będzie ekologicznych, a udział ten będzie wzrastał co pięć lat: do 6 proc. w 2030 r., 20 proc. w 2035 r., 34 proc. w 2040 r., 42 proc. w 2045 r. i 70 proc. w 2050 r. Ponadto określona część koszyka paliw (1,2 proc. w 2030 r., 2 proc. w 2032 r., 5 proc. w 2035 r. i stopniowo aż do 35 proc. w 2050 r.) musi obejmować takie paliwa syntetyczne, jak nafta.
Nowe przepisy będą wymagały, by dostawcy paliwa lotniczego dostarczali minimalny udział SAF w portach lotniczych UE, zgodnie z ww. harmonogramem począwszy od 2025 r. Nowa unijna mieszanka paliw do silników odrzutowych będzie również musiała zawierać minimalny udział najnowocześniejszych i najbardziej przyjaznych dla środowiska paliw syntetycznych, który z czasem będzie wzrastał. Porty lotnicze muszą zapewnić, że ich infrastruktura tankowania jest dostępna i dostosowana do dystrybucji SAF. Operatorzy linii lotniczych będą kontrolowani, czy ich samoloty odlatując z portów lotniczych UE nie unikają tankowania SAF.
Czym jest zielone paliwo?
Zgodnie z umową termin „zrównoważone paliwa lotnicze” obejmie paliwa syntetyczne (e-nafta), niektóre biopaliwa produkowane z pozostałości rolniczych lub leśnych, alg, bioodpady, zużyty olej spożywczy lub niektóre tłuszcze zwierzęce (UCO) oraz przetworzone paliwa lotnicze produkowane z gazów odlotowych i odpadów z tworzyw sztucznych.
Posłowie wykluczyli z pojęcia „paliwo ekologiczne” niektóre z najbardziej kontrowersyjnych surowców do produkcji biopaliw, takich jak: rośliny spożywcze i produkty uboczne oleju palmowego (PFAD) i materiałów sojowych, ponieważ nie spełniają kryteriów zrównoważonego rozwoju. Jak wskazuje jednak Unijna Federacja Organizacji Zielonych Transport & Environment, zachowali jednak inne problematyczne surowce, które nie są ani zrównoważone, ani skalowalne. W porozumieniu udało się również włączyć odnawialny wodór jako część zrównoważonego koszyka paliw. Oceniono, że to „obiecująca technologia”, która może stopniowo przyczynić się do dekarbonizacji transportu lotniczego.
Znak efektywności środowiskowej lotów
Posłowie przyjęli, że od 2025 r. będzie wprowadzony w sektorze lotniczym unijny znak efektywności środowiskowej lotów. Ma to na celu informowanie opinii publicznej o podjętych działaniach dekarbonizacyjnych przez daną linię lotniczą oraz stanowić zachętę do takich działań operatorów. Linie lotnicze będą mogły sprzedawać swoje loty za pomocą etykiety wskazującej oczekiwany ślad węglowy na pasażera i oczekiwaną efektywność CO2 na kilometr. Umożliwi to pasażerom porównanie efektywności środowiskowej lotów obsługiwanych przez różnych przewoźników na tej samej trasie.
Posłom udało się również przekonać państwa członkowskie UE, aby wszystkie dochody z grzywien za nieprzestrzeganie przepisów przez linie lotnicze, lotniska lub dostawców paliw przeznaczane były na badania i innowacje. Ma to zmniejszać różnicę w cenie między paliwami zrównoważonymi a konwencjonalnymi.
Kolejne kroki
Nieformalne porozumienie PE i Rady musi jeszcze zostać zatwierdzone przez Komitet Stałych Przedstawicieli Rady oraz parlamentarną Komisję Transportu i Turystyki, a następnie przez Radę i Parlament jako całość.
Komentarz
Matteo Mirolo, menedżer lotnictwa w T&E: – Ta umowa i przepisy dotyczące uprawnień SAF uzgodnione w zeszłym tygodniu na rynku emisji dwutlenku węgla (EU ETS) dają liniom lotniczym pewność, że syntetyczna nafta stanie się tańsza i powszechnie dostępna. Rozwój SAF może się teraz rozpocząć, ale jest jeszcze wiele do zrobienia. Zapewnienie powodzenia SAF będzie wymagało polityki wsparcia przemysłowego dla syntetycznej nafty, także silniejszych zabezpieczeń aby zapewnić, że żadne niezrównoważone biopaliwa nie wkradną się do zbiorników samolotów.