Niebieska gospodarka w UE w trendzie rozwoju i z dobrymi perspektywami
Sektory niebieskiej gospodarki podlegają stopniowym, korzystnym zmianom, które napędzane są innowacjami, nowymi technologiami i przedsiębiorczością. One same odgrywają ważną rolę w transformacji całej gospodarki UE.
Taki jest ogólny wniosek z opublikowanego przez Komisję Europejską corocznego, piątego już sprawozdania UE na temat niebieskiej gospodarki. Jest to podsumowanie jej funkcjonowania i miejsca na unijnej mapie gospodarczej. Wskazuje się w nim najnowsze tendencje i zmiany w różnych sektorach gospodarki związanych z morzem i obszarami przybrzeżnymi.
Ogólne pojęcie
Pojęcie „niebieska gospodarka” obejmuje przemysł i sektory związane z oceanami, morzami i wybrzeżami. Są to na przykład takie tradycyjne sektory, jak: rybołówstwo (szerzej: morskie zasobów żywe), transport i działalność portów, przemysł stoczniowy i remontów statków, turystyki przybrzeżnej i dalekomorskiej. Ale dochodzą do tego nowe sektory, jak morskie zasoby nieożywione, obejmujące szeroko rozumianą gospodarkę offshore (eksploatacja ropy i gazu, morska energetyka odnawialna).
Oprócz sektorów „o ustalonej pozycji” w sprawozdaniu podkreślono znaczny potencjał dalszego wzrostu niebieskiej gospodarki poprzez rozwój wschodzących i wysoce innowacyjnych sektorów, takich jak: niebieska biogospodarka, innowacje w zakresie niebieskich technologii i robotyka oraz technologie energii oceanów.
Podstawowe dane
Sektory niebieskiej gospodarki UE zatrudniają blisko 4,5 mln osób. W 2019 r. osiągnęły obroty przekraczające 665 mld euro, 184 mld euro wartości dodanej brutto i 72,9 mld euro zysku brutto. Wszystkie te wskaźniki finansowe wzrosły rdr, w tempie od 4,5 do 7 proc. W okresie 2009 – 2019 GVA (wzrost wartości dodanej brutto) odnotował ogólny wzrost o ponad 20 proc., podczas gdy zyski brutto zwiększyły się o 22 proc., a całkowite obroty o 15 proc.
Na szczególną uwagę zasługują zmiany w sektorze „żywych zasobów” i sektorze morskiej energii odnawialnej. Ten pierwszy odnotował 41-procentowy wzrost zysków brutto w ciągu ostatnich 10 lat (do 7,2 mld euro w 2019 r.), co czyni go najszybciej rozwijającym się sektorem pod względem wartości dodanej brutto – po przemyśle stoczniowym i remontach.
Sektor morskiej energii odnawialnej, który w kluczowy sposób przyczynia się do osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu i strategii energetycznych UE, rośnie wykładniczo. Na podstawie wstępnych danych za 2020 r. raport zawiera również ocenę skutków Covid-19 w burzliwym roku 2020. Analiza potwierdza, że pandemia ta miała znaczący wpływ na większość sektorów niebieskiej gospodarki. Był on zarazem proporcjonalnie większy niż w innych sektorach gospodarki UE, co ma związek z jego dużym udziałem w gospodarce globalnej oraz dużym znaczeniem turystyki morskiej, która zamarła w 2020 r.
Wyzwania i oczekiwania
W sprawozdaniu podkreśla się zarazem, że niebieskie sektory UE są środowiskiem dla innowacyjnych rozwiązań i technologii, które mogą pomóc w walce ze skutkami zmian klimatu i przenieść zieloną transformację na wyższy poziom.
Wskazuje również na wysokie koszty braku działań w walce ze zmianą klimatu. W takim przypadku szkody tylko w UE wynikające z podnoszenia się poziomu mórz, głównie dotykające budynki i infrastrukturę na obszarach przybrzeżnych, mogą spowodować do 2080 r. bezpośrednie straty w wysokości ponad 200 mld euro rocznie. Jednak pod względem skutków pośrednich szkody dla społeczeństwa w regionach przybrzeżnych mogą wynieść nawet 500 mld euro, głównie w wyniku strat w ekosystemach wodnych i erozji wybrzeży.
Komisarz UE ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginius Sinkevičius powiedział: – Dzisiejsze nadzwyczajne okoliczności po raz kolejny pokazują pilną potrzebę przyspieszenia transformacji ekologicznej oraz poprawy długoterminowej odporności i zrównoważonego charakteru gospodarki europejskiej w oparciu o zdrowe, kwitnące systemy naturalne. Sprawozdanie roczne wyraźnie pokazuje, że sektory niebieskiej gospodarki UE dokonują stopniowych zmian, napędzanych innowacjami, technologią i przedsiębiorczością, i odegrają nieodzowną rolę w tej transformacji.
Po raz kolejny podkreśla się potrzebę wspólnych działań w zakresie zmiany klimatu i przejścia na zrównoważoną gospodarkę, przy czym niebieska gospodarka odgrywa zasadniczą rolę w tej transformacji.
Marija Gabriel, komisarz UE ds. innowacji, badań, kultury, edukacji i młodzieży powiedziała: – Oceany odgrywają kluczową rolę w umożliwianiu przejścia na zrównoważoną gospodarkę i uzupełnianiu naszej reakcji na przełomowe wydarzenia i kryzysy. Zapewniają nam one niezbędne zasoby i usługi ekosystemowe, takie jak tlen, żywność, woda, energia, łączność, regulacja temperatury lub różnorodność biologiczna.
Możliwość komentowania została wyłączona.
