Piąty pakiet sankcji gospodarczych UE wobec Rosji
Unia Europejska zakaże wszystkim rosyjskim statkom handlowym wpływania do swoich portów i ograniczy import węgla z Rosji, także drogą morską. Takie są propozycje Komisji Europejskiej zawarte w piątej rundzie sankcji gospodarczych wobec Rosji, do przyjęcia dziś przez Radę Europejską. Ona też określi termin nałożenia sankcji.

W projekcie złożonym przez KE znajduje się też zamknięcie granicy UE dla przewozu towarów wożonych rosyjskimi i białoruskimi TIR-ami, choć zakaz ten nie będzie obejmował produktów rolno-spożywczych i towarów o znamionach „pomocy humanitarnej”. Wczoraj polska Krajowa Administracja Skarbowa przekazała informację, że na granicy z Białorusią „podjęła wzmożone, kompleksowe działań przy realizowaniu kontroli towarów”.
Ponadto UE przyspieszy wdrażanie sankcji finansowych wobec banków rosyjskich i ma rozważyć „rozszerzenie sankcji na sektor naftowy”, powiedziała Ursula von der Leyen, przewodnicząca KE. Jak dodała, ten pakiet sankcji ma bezpośredni związek informacjami z Buczy o bestialskiej śmierci cywilów, co świadczy o „prowadzeniu przez Rosję okrutnej i bezwzględnej wojny”, a „okrucieństwa te nie mogą i nie pozostaną bez odpowiedzi”.
Zamknięte porty
Szacuje się, że zakazem zawijania do portów krajów unijnych objętych będzie ok. 450 statków handlowych, nie tylko pływających pod rosyjską banderą, ale także np. czarterowanych lub z dominującym kapitałem rosyjskim we własności. Przypomnijmy, że wcześniej podobną decyzję podjęły rządy Wielkiej Brytanii i Kanady. Zakaz zawijania statków rosyjskich do krajów UE może bardziej boleśnie ograniczyć rosyjski handel zagraniczny, szczególnie w rejonie europejskim. Szacuje się, że rosyjskie porty Morza Bałtyckiego mają ponad 40 proc. udział w łącznych przeładunkach towarów przewożonych drogą morską FR.
Węgiel na indeksie
Embargo na import węgla rosyjskiego ma ograniczyć dopływ dewiz do kraju agresora. Według danych KE, 27 krajów członkowskich sprowadziło w 2021 r. 32,8 mln ton węgla kamiennego i 3 mln ton węgla koksowego, wartości 4 mld euro. Ubytek węgla z Rosji odczuje w swoich obrotach wiele portów europejskich, w tym polskich, ale mogą je zrekompensować obsługą importowanego węgla z innych kierunków. W ub.r. drogą morską do Europy trafiło łącznie ok. 104,9 mln ton węgla (licząc z rosyjskim), zgodnie z wyliczeniami londyńskiego maklera statków Simpson Spence Young.
Natomiast Rosja statkami wysłała za granicę w ub.r. łącznie 177 mln ton węgla, z czego 88 mln ton rozładowano w portach Dalekiego Wschodu (dane brokera okrętowego Banchero Costa). W rejonie Europy największym portem wysyłającym ten surowiec był Ust Ługa (43 mln ton). Jak podkreśla się w komentarzach mediów zachodnich, choć uszczerbek Rosji 4 mld euro dochodów z eksportu węgla do UE będzie znaczny, to relatywnie niewielki w porównaniu z dochodami z ropy naftowej i gazu ziemnego, które nadal kraje UE importują z Rosji, o łącznej wartości ponad 100 mld euro.
„Pracujemy nad dodatkowymi sankcjami, w tym w odniesieniu do importu ropy naftowej, i zastanawiamy się nad niektórymi pomysłami przedstawionymi przez państwa członkowskie, takimi jak podatki, określone kanały płatności, czy rachunek powierniczy” – przekazała von der Leyen w oświadczeniu.
Inne sankcje
Nowy pakiet sankcji wprowadzi „całkowity zakaz transakcji” z czterema kluczowymi bankami rosyjskimi, w tym VTB, drugim co do wielkości w Federacji. Wcześniej zostały one odcięte od międzynarodowego systemu rozliczeniowego SWIFT.
„Te cztery banki, które teraz całkowicie odcięliśmy od rynków, mają 23 proc. udziału w rynku rosyjskiego sektora bankowego. To jeszcze bardziej osłabi rosyjski system finansowy” – powiedziała przewodnicząca KE. Analitycy podkreślają, że wykluczeniem takim nie objęto np. Sberbank, który obsługuje płatności za eksportowane nośniki energii. Nowy pakiet sankcji przewiduje też dalsze zaostrzenia eksportu produktów zaawansowanych technologicznie, jak np. komputery kwantowe i zaawansowane półprzewodniki, niektóre maszyny i sprzęt transportowy, a także różne grupy towarów, jak: drewno, cement, owoce morza czy alkohol.