Polska zwiększa inwestycje w Fundusz Inicjatywy Trójmorza
Rok temu Polska i Rumunia utworzyły Fundusz Inwestycyjny Inicjatywy Trójmorza w celu realizacji ważnych projektów w Europie Środkowo-Wschodniej. Łotwa, Estonia i Bułgaria ogłosiły zamiar zaangażowania się w fundusz w tym roku. Jednocześnie Polska zapowiedziała zwiększenie wkładu do tej instytucji finansowej.
„Rozwój był najważniejszym pomysłem na współpracę” – w ten sposób Prezydent Polski Andrzej Duda określił główny impuls do powstania Inicjatywy Trójmorza, przemawiając na kolejnym szczycie stowarzyszenia, który odbył się w poniedziałek 19 października w Tallinie. Pięć lat temu Polska i Chorwacja zainicjowały powstanie zrzeszenia 12 krajów Europy Środkowo-Wschodniej, które ma stymulować ich rozwój gospodarczy i łączność między nimi.
Temat rozwoju gospodarczego pozostaje kluczowy w programie Trójmorza, ale z roku na rok staje się coraz bardziej praktyczny. We wrześniu 2018 roku na trzecim szczycie stowarzyszenia w Bukareszcie sześć krajów podpisało memorandum o utworzeniu wspólnego funduszu inwestycyjnego na realizację kluczowych projektów w regionie. Taki fundusz został uruchomiony w czerwcu 2019 roku. Jego inwestorami zostały Polska i Rumunia, które zgodziły się przeznaczyć na ten cel 520 mln euro. W tym roku do tych krajów dołączyły Łotwa i Estonia, które planują wpłacić po 20 mln euro do Funduszu Inwestycyjnego Inicjatywy Trójmorza. Tym samym łączna wielkość funduszu wyniesie 560 mln euro.
Więcej inwestycji
Szczyt w Tallinie to kolejne osiągnięcie pod względem inwestycji. Polska, jako największy kraj Inicjatywy, ogłosiła przeznaczenie dodatkowych środków na finansowanie projektów w regionie. „Mam dla Państwa dobrą wiadomość. Zarząd BGK, Polskiego Banku Rozwoju, podjął decyzję o zwiększeniu naszego zaangażowania do wysokości 250 mln euro. Mocno wierzymy w ten fundusz” – powiedziała w Tallinie szefowa polskiego banku państwowego Beata Daszyńska-Muzyczka.
Ponadto Bułgaria, która będzie gospodarzem kolejnego szczytu stowarzyszenia, zdecydowała się przystąpić do wspólnego funduszu inwestycyjnego. „Miło mi poinformować, że kilka tygodni temu Bułgaria wykonała bardzo ważny krok w kierunku zacieśnienia współpracy z państwami Trójmorza” – zaznaczył podczas szczytu w Tallinie wiceminister gospodarki Bułgarii Luczezar Borisov. Według niego Bułgarski Bank Rozwoju wpłaci na Fundusz Inicjatywy 20 mln euro. W rezultacie inwestycje w fundusz wzrosły do 830 mln euro.
Trzy sektory
Na co te środki zostaną wydane? Trzy sektory są kluczowe dla rozwoju krajów Trójmorza: zrównoważona infrastruktura transportowa (tj. linie kolejowe, śródlądowe drogi morskie, porty i autostrady), infrastruktura energetyczna i infrastruktura cyfrowa. Dlatego inwestycje będą kierowane na te obszary. Do tej pory kraje związkowe ogłosiły blisko 80 ważnych projektów, które są już realizowane lub są dopiero planowane. Środki z Funduszu Inicjatywy będą jednym ze źródeł ich finansowania, razem z funduszami Unii Europejskiej i inwestorami prywatnymi.
Według Beaty Daszyńskiej-Muzyczka szacowane potrzeby inwestycyjne państw regionu to ok. 540 mld euro. Ponad połowa tej kwoty jest przeznaczona na projekty infrastrukturalne, w tym Via Carpatia i Via Baltica. Zdaniem prezydenta Dudy pandemia koronawirusa pokazała rosnące zapotrzebowanie na rozwiązania cyfrowe. Oznacza to, że w najbliższych latach kraje będą zmuszone zmienić wektor inwestycji i skierować więcej środków na cyfryzację.
Dalsze perspektywy
Jednym z tematów szczytu był dalszy rozwój Inicjatywy Trójmorza. W tym kontekście przywódcy państw wielokrotnie poruszali kwestię ewentualnego udziału w organizacji i ściślejszej współpracy z innymi krajami, w tym z Ukrainą, Mołdawią i krajami Bałkanów Zachodnich. „Początkowo Inicjatywa Trójmorza była pomyślana jako forma współpracy wyłącznie dla państw członkowskich UE. Jednak istnieje spore zainteresowanie ze strony państw spoza Unii Europejskiej, które chcą przystąpić do Inicjatywy. Możemy rozpocząć nowe formy współpracy z innymi państwami, np. Członkami Partnerstwa Wschodniego” – powiedział Andrzej Duda.
Jednocześnie prezydent Bułgarii Rumen Radev uważa za konieczne rozszerzenie obszarów wspólnych inwestycji krajów Trójmorza. W szczególności zaapelował o zwrócenie większej uwagi na edukację. „Powinniśmy skupić się na przyszłości. Przede wszystkim musimy wyraźnie rozróżnić cele i środki. Nie uważam łączności i infrastruktury za cel, a raczej środek do osiągnięcia głównego celu – szybkiego zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz spójności społecznej i gospodarczej Wschodu i Zachodu. Jeśli chcemy, aby ta inicjatywa zwyciężyła, powinniśmy również skupić się na łączności naukowej i edukacyjnej. Dlatego wzywam moich kolegów, aby zastanowili się, jak lepiej inwestować w naszych młodych ludzi, w nasz potencjał naukowy” – powiedział Rumen Radev. Prawdopodobnie te tematy będą głównymi zagadnieniami, które zostaną poruszone na kolejnym szczycie w Sofii.