Prof. Jacyna, Politechnika Warszawska: Zbudowaliśmy makietę terminali intermodalnych
Na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej zbudowano pierwszą w Polsce makietę kolejową z odzworowaniem terminali intermodalnych. Nowoczesna pracownia oferuje studentom możliwość zapoznania się z specyfiką branży przewozów kombinowanych. O tym jakie znaczenie ma nowa makieta w procesie dydaktycznym rozmawiamy z Dziekan Wydziału prof. dr hab. inż. Marianną Jacyną.
Jak wyglądały przygotowania do budowy makiety kolejowej z terminalami przeładunkowymi na Politechnice Warszawskiej?
Przed 2000 r. na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej istniała duża makieta kolejowa wyposażona w odpowiadające tamtym czasom urządzenia zapowiadania ruchu pociągów oraz sterowania ruchem kolejowym: m.in. urządzenia do prowadzenia ruchu na podstawie zapowiadania telefonicznego i przekaźnikowe urządzenia sterowania ruchem kolejowym. Były również urządzenia mechaniczne, dzięki którym studenci mogli zobaczyć, jak jest prowadzony ruch na kolei (fot.).
Odtworzenie makiety kolejowej było dla mnie jednym z głównych celów działania od momentu, kiedy w 2006 roku objęłam kierownictwo Zakładu Logistyki i Systemów Transportowych (obecnie Inżynierii Systemów Transportowych i Logistyki). Mając w pamięci moje dobre doświadczenia z pracy dydaktycznej na tamtej makiecie przedstawiłam swój pomysł zespołowi koleżankom i kolegom z Zakładu. Został on, ku mojej radości, przyjęty z entuzjazmem. Doskonałą okazją do jego realizacji była budowa Nowego Skrzydła gmachu Wydziału Transportu, która zakończyła się w 2015 roku. W nowym skrzydle mieści szereg nowych laboratoriów, a w jednym z nich jedna z największych w Europie makiet kolejowych z terminalem intermodalnym. Głównym wykonawcą mojego pomysłu i zaproponowanej przeze mnie koncepcji oraz autorem projektu technicznego makiety jest dr inż. Piotr Gołębiowski, pracownik naszego Zakładu.
Skąd pomysł na stworzenie makiety terminalu intermodalnego?
Decyzja o budowie makiety kolejowej pociągnęła za sobą także decyzję o włączeniu do niej makiet terminali przeładunkowych. Razem z dr. inż. Piotrem Gołębiowskim uznaliśmy, że odtworzenie terminali przeładunkowych jest niezbędne z punktu widzenia nauczania na kierunku transport i wymogów rynku, a technicznie jak najbardziej wykonalne. Tym bardziej, że taką makietę terminala widziałam u jednego z europejskich operatorów transportu intermodalnego przy okazji seminarium wyjazdowego Polskiego Towarzystwa Logistycznego. Makieta laboratoryjna odwzorowuje trzy terminale przeładunkowe dla jednostek intermodalnych i masowych, które wyposażone są w system KONTI do zarządzania pracą na terminalu intermodalnym. Suwnice na tych terminalach są ruchome i w pełni funkcjonalne w swojej skali. Terminale te, chociaż nie są duże, pozwalają na odwzorowanie procesów w nich zachodzących i, co istotne, zachowana jest skala wielkości poszczególnych obiektów w stosunku do torów kolejowych.
Jakie korzyści dla studentów i pracowników przyniosło zabudowanie makiety?
Koncepcja nowej makiety kolejowej jest dużo doskonalszym rozwinięciem jej poprzedniczki. W naszym zamyśle miała ona pokazać to, co najnowocześniejsze nie tylko na kolei, ale także w sposobie nauczania w tym obszarze. Dzięki współpracy z firmami rynku kolejowego udało nam się odwzorować w skali mikro rzeczywisty system kolejowy z najnowszymi urządzeniami i systemami kierowania oraz nadzorowania ruchu. Zainstalowane są na niej rzeczywiste urządzenia sterowania ruchem kolejowym, semafory, bocznice, nastawnie kolei normalnotorowej i wąskotorowej w skali mikro.
Makieta kolejowa zajmuje powierzchnię blisko 25m2 i składa się ze 150 m torów, 120 rozjazdów oraz 320 semaforów, zawiera 6 linii normalnotorowych, normalnotorową bocznicę do terminala transportu intermodalnego oraz jedną linię wąskotorową. Pojazdy wyposażone są w kamery a prowadzenie ruchu może odbywać się z wykorzystaniem tabletów i smartfonów.
Zaimplementowany system pozwala zarówno na sterowanie miejscowe jak i sterowanie zdalne co jest zgodne z dzisiejszymi trendami rozwoju polskiej sieci kolejowej i wprowadzaniem Liniowych Centrów Sterowania, ponadto umożliwia przekazywanie informacji o pociągu pomiędzy sąsiednimi posterunkami ruchu. Dodatkowo system ten umożliwia generowanie usterek, które mogą wystąpić w rzeczywistym systemie transportu kolejowego, co zdecydowanie utrudnia zadanie studentów dotyczące prowadzenia ruchu kolejowego.