Polska wydała już prawię połowę funduszy na transport z obecnej perspektywy UE
Z dostępnej dla Polski puli funduszy unijnych przewidzianej do wsparcia branży transportowej do końca 2019 zatwierdzono już płatności w wysokości 45% alokowanych środków. Centrum Unijnych Projektów Transportowych podsumowało realizację programów unijnych w ubiegłym roku.
W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko dostępna kwota środków dla Polski wynosi 85,4 mld zł. Pod koniec 2019 r. podpisano umowy na 73,6 mld zł czyli 86% dostępnych pieniędzy. Z kolei łączna kwota wypłaconych środków wynosi 38,3 mld zł co stanowi 45% alokowanych środków.
W branży kolejowej podpisano już umowy na 91% środków z POIiŚ. Niemoc mniej, bo 83% kwoty rozdysponowano w sektorze transport intermodalny, morski i śródlądowy – co wynika z poźniejszego rozpoczynania projektów. Natomiast jeśli chodzi o zatwierdzone wypłaty funduszy to najwięcej bo 58% wypłacono w sektorze drogowym, 29% w branży kolejowej a 12% w sektorze morskim, śródlądowym i intermodalnym, co wynika z faktu że dużą część umów z CUPT podpisano pod koniec 2018 r. kiedy rozstrzygnięto konkurs na dofinansowanie projektów intermodalnych.
Diagnoza trudności w realizacji
CUPT pozostaje w stałym kontakcie z beneficjentami programów unijnych i diagnozuje stan ich realizacji oraz trudności na jakie natrafiają wykonawcy i inwestorzy. — Jednym z najtrudniejszych wyzwań dla branży jest wzrost kosztów inwestycji. Wynika to z kumulacji wielu projektów współfinansowanych za środków unijnych, co spowodowało zawirowania na rynku. Pojawili się wykonawcy niedoświadczeni na polskim rynku, którzy realizowali projekty drogowe i kolejowe. Skumulowanie realizacji różnych projektów spowodowało opóźnienia w realizacji i dostawach taboru. Problemem jest też długotrwała realizacja zamówień publicznych. Proces ich przygotowania jest trudny dla wszystkich jednostek uczestniczących w projekcie. Mam nadzieję, że nowelizacja Ustawy o zamówieniach publicznych poprawi tę sytuację. Problemem okazał się także długi czas oczekiwania na zezwolenia budowlane i wykup gruntów. Duża liczba inwestycji, którymi trzeba zająć się równolegle okazała się sporym wyzwaniem dla urzędów — powiedziała Joanna Lech, p. o. dyrektora CUPT.
Rynek wykonawcy uwidocznił się także w projektach intermodalnych. Dzięki rozstrzygnięciu w 2018 konkursu na dofinansowanie z POIiŚ na rynek w krótkim czasie trafiło ponad 1 mld zł, co spowodowało wzrost cen. Duża liczba zamówień okazała się wyzwaniem dla producentów specjalistycznych wagonów do przewozów kontenerowych. — Otrzymaliśmy takie sygnały z rynku i pojawił się wniosek, by w przyszłej perspektywie finansowej UE konkursy intermodalne realizować w dwóch turach by beneficjenci i wykonawcy mieli więcej czasu na realizację projektów — powiedział Krzysztof Rodziewicz, dyrektor departamentu przygotowania projektów i wdrażania CUPT.
W ramach instrumentu „Łącząc Europę” podpisano 29 umów Grant Agreement na łączną kwotę 3,8 mld euro. 22 umowy dotyczą branży kolejowej a 1 umowa branży intermodalnej i sektora paliw alternatywnych. Wykorzystanie środków CEF z tzw. koperty narodowej pod koniec 2019 wyniosło 30,6%.
Przyszłe priorytety UE
Centrum Unijnych Projektów Transportowych oprócz przygotowania i rozliczania projektów uczestniczy także w analizach potrzeb branży transportowej koniecznych do przygotowania perspektywy finansowej UE 2021 – 2027. Z obecnych priorytetów UE kontynuowane będą działania w zakresie mobilności i ochrony środowiska. Oznacza to, że UE planuje dalsze wspieranie zrównoważonego transportu towarów w tym sektora intermodalnego oraz portów morskich. CUPT planuje analiz ruchu towarowego w perspektywie multimodalnej. Od 2020 przygotowywany będzie model transportu towarowego obejmującego obecną podaż usług, kierunki i wybierane modalności. Jednak opracowanie takiej analizy wiąże się z koniecznością rozwiązania pewnych problemów prawnych, gdyż część informacji, którymi dysponują przedsiębiorstwa jest tajemnicą handlową. Komisja Europejska chce jednak rozpoznać potrzeby przemysłu i handlu oraz warunki konieczne do zwiększenia udziału „zielonych” gałęzi transportu takich jak kolej.
Możliwość komentowania została wyłączona.
