Łotwa chce budowy Rail Baltica w partnerstwie publiczno-prywatnym
Spółka Rail Baltica na Łotwie planuje zastosowanie modelu partnerstwa publiczno — prywatnego w celu znalezienia dodatkowych funduszy na sfinansowanie łotewskiego odcinka linii dużych prędkości łączących kraje bałtyckie z Polską i Finlandią. Projekt Rail Baltica cierpi z powodu niedofinansowania i opóźnień realizacji.

Budowa Rail Baltica w Litwie, Łotwie i Estonii finansowana jest w 85% z funduszy unijnych. Jednakże środki zarezerowane na ten projekt okazały się niewystarczające. Z opublikowanego niedawno raportu wynika, że łączny koszt realizacji projektu w latach 2017 — 2024 wzrósł z 5,8 mld euro do 23,8 mld euro. Inwestycja jest obecnie opóźniona o 5 lat i brakuje aż 19 mld euro na jej ukończenie. Problemem jest zwłaszcza niewystarczające finansowanie z budżetów państw bałtyckich.
Czytaj więcej: Projekt Rail Baltica niedofinansowany i opóźniony
Z powodu problemów ze znalezieniem finansowania spółka Rail Baltica pracuje nad wprowadzeniem formuły partnerstwa publiczno-prywatnego, które pozwoliłoby częściowo załatać dziury w budżecie projektu. Łotysze chcą skorzystać z doświadczeń Portugalii, która na budowę kolei dużych prędkości Porto — Lizbona pozyskała 813 mld euro z funduszy CEF (była to najwieksza jednorazowa kwota jaką wydał ten fundusz) a resztę potrzebnych pieniędzy zapewnili partnerzy prywatni w ramach PPP. Podobny model łączenia funduszy unijnych z PPP zastosowano w innych dużych projektach infrastrukturalnych takich jak tunel bazowy Brenner, czy linia KDB Lyon — Turyn.
Problemy organizacyjne
Wprowadzenie modelu PPP w tak dużym projekcie w krajach bałtyckich wiąże się jednak z poważnymi wyzwaniami w zakresie regulacji i balansowania ryzyka między inwestorem prywatnym a publicznym. Spółka Rail Baltica przeprowadziła już wstępne rozmowy z potencjalnymi inwestorami z Francji i Japonii a także z przedstawicielami banków komercyjnych ws. sfinansowania projektu.
— Nasz zespół obecnie ocenia, które odcinki projektu Rail Baltica byłyby najbardziej odpowiednie dla podejścia PPP, zapewniając maksymalizację korzyści z zaangażowania sektora prywatnego przy jednoczesnym realizowaniu naszych celów strategicznych. Wstępne dyskusje z potencjalnymi prywatnymi inwestorami i bankami przyniosły zachęcające wyniki, przy dużym zainteresowaniu udziałem. To, w połączeniu ze wsparciem publicznym ze strony rządów, wskazuje na potencjalną wykonalność strategii PPP dla Rail Baltica — powiedział Pēteris Celms, Investment Development Manager w RB Rail AS.
W ostatnim naborze funduszu CEF Rail Baltica pozyskała 1,2 mld euro dofinansowania, z czego 346 mln euro przypada na odcinek łotewski. Łącznie spółka ma obecnie zapewnione 4 mld euro na realizację kolejnych odcinków. W związku z specyfiką aplikowania o pieniądze z funduszu CEF duże projekty takie jak Rail Baltica muszą być podzielone na wiele małych zadań cząstkowych. Np. 26 sierpnia Rail Baltica zawarła umowę na realizację odcinka liczącego 10,5 km w Estonii, którego koszt budowy wyniesie 60 mln euro.